Tegoroczny przełom wiosny i lata, może okazać się na tyle przełomowy, że znajdzie się w podręcznikach do historii. Podczas gdy w wyborach parlamentarnych decydujemy o tym, kto będzie nami rządził przez cztery lata, w wyborach prezydenckich wybieramy głowę państwa na lat pięć, to w "referendum unijnym" wybierzemy nasze miejsce w Europie i na Świecie na przyszłość, nie określoną ramami czasowymi.

W ostatnich miesiącach w prasie, radiu i telewizji mogliśmy

obserwować wzmożone starania polityków o jak najlepsze warunki przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Uwieńczone zostały wizytą delegacji rządowej w Kopenhadze (13 grudnia) i zakończeniem negocjacji. Jednak nawet po ich finalizacji głosy pro- i antyunijne nie milkną, a wręcz dopiero teraz rozpoczyna się ostra propaganda i walka o każdy głos. Najważniejsza wydaje się kompetentna informacja na temat zagrożeń i szans - w czym nam pomoże, co nam da, a czego pozbawi integracja ze strukturami europejskimi, tym bardziej, że nastrojów społeczeństwa zdecydowanie nie poprawiają kłótnie polityków na trybunie sejmowej oraz w mediach (szumnie zwane debatami), afery na wysokich szczeblach, strajki czy manifestacje. I chociaż utworzono wiele specjalnych programów informacyjnych, linii telefonicznych, stron internetowych i publikacji, które mają na celu przygotować społeczeństwo do udziału w zbliżającym się referendum, to trudno jest obecnie określić ich wpływ na wyborców i przewidzieć rezultaty.

Deputowani podczas głosowania w Parlamencie Europejskim za przyjęciem Polski do Unii, swoje głosy w większości oddali na "tak". Jak my będziemy głosować? Na TAK czy na NIE? Co wybrać? Pytanie to zadaje sobie jeszcze wielu niezdecydowanych Polaków. Dlatego też przedstawiciele prounijnych środowisk posierpniowych, panowie: Zbigniew Religa, Edmund Wittbrodt, Józef Lassota i Adam Tański utworzyli Obywatelską Inicjatywę na rzecz Integracji Polski z Unią Europejską - KARTA PRZYSZŁOŚCI. Podczas inauguracyjnej konwencji, która odbyła się 15 grudnia 2002 roku w Warszawie, inicjatorzy oraz wszyscy zebrani otrzymali specjalne posłania od byłego prezydenta Lecha Wałęsy, premiera Tadeusza Mazowieckiego i Jana Nowaka-Jeziorańskiego oraz złożyli swe podpisy pod dokumentem.

Twórcy inicjatywy zdecydowali również o powołaniu w całym kraju regionalnych Komitetów, działających na rzecz propagowania udziału w zbliżającym się referendum, poszerzania edukacji europejskiej i idei zjednoczonej Europy. Komitety poprzez organizowanie spotkań informacyjnych, debat i wykładów będą głosić główne cele i założenia Karty Przyszłości.

"TAK" dla integracji - to "TAK" dla silnej, nowoczesnej

i sprawiedliwej Polski - to główne, ale nie jedyne przesłanie Deklaracji, której treść głosi, że integracja Polski to szansa na spełnienie marzeń i oczekiwań, na awans cywilizacyjny, na zmniejszenie dystansu dzielącego nas od najbardziej rozwiniętych krajów świata. Jest to możliwość budowania nowoczesnego państwa o zdrowej gospodarce, przy równoczesnym zachowaniu tradycji i tożsamości kulturowej. Wspólny cel, zgodnie z literą Karty, wokół którego dla dobra Polski należy się jednoczyć, to przekonanie Polaków, aby wykorzystali swą europejską szansę. Podkreślono również, że pogląd, iż nasza ojczyzna nie powinna starać się o akces do Unii Europejskiej, jest sprzeczny z polską racją stanu.

W miesiąc później 19 stycznia 2003 roku odbyła się II konwencja programowa Karty Przyszłości, gdzie zaprezentowano pięć jej podstawowych idei. Nadano im kształt tematycznych Kart Przyszłości: OSOBA, RODZINA, SPOŁECZŃSTWO, PAŃSTWO i GOSPODARKA, a opracował je senator Krzysztof Piesiewicz. W spotkaniu udział wzięli m.in. Jerzy Buzek, Tadeusz Mazowiecki, Jan Kułakowski, Andrzej Olechowski, Artur Balazs, a także przedstawiciele różnych środowisk kulturowych i naukowych.

Proklamowane tematycznie inicjatywy odsłaniają kolejne jej cele i idee, wyrażając wiarę, że dzisiaj i w przyszłości Unia Europejska jest i będzie przestrzenią wolnych ludzi. Pierwsza z cyklu - "Osoba", obejmuje podstawowe prawa człowieka m.in. prawo do życia, poszanowania godności, wolności, równości, tolerancji, wyboru religii i możliwości obrony swoich praw.

Tematem drugiej Karty jest "Rodzina", gdzie określono jej zasadnicze funkcje, to przecież podstawowa wspólnota społeczna o szczególnym znaczeniu przy wychowywaniu dzieci, naturalny związek kobiety i mężczyzny, w który nie może ingerować władza publiczna. W kolejnej, trzeciej już części, zatytułowanej "Państwo", zawarte są zasady demokratycznego funkcjonowania państwa, w którym obywatele uczestniczą w podejmowaniu ważnych dla niego decyzji, istnieje niezawisły system wymiaru sprawiedliwości, a obecność Polski w UE oparta jest o równe prawa wszystkich jej członków. Głównymi przesłankami zawartymi w Karcie "Społeczeństwo" są solidaryzm, odpowiedzialność wobec słabszych, sprzeciw wobec dyskryminacji, aktywność obywatelska, prawo do wolnej informacji oraz podtrzymywanie tożsamości kulturowej grup społecznych. Ostatnią Kartę nazwano "Gospodarka", a prezentuje ona zasady wolnego rynku, gdzie każdy ma prawo do własnej inicjatywy gospodarczej, własności prywatnej, wolności pracy, przy jednoczesnym wspieraniu rynków lokalnych oraz przepływu towarów, usług i kapitału. Istnieje również przejrzysty sposób pobierania podatków, a rolnictwo traktowane jest jako sektor specjalny z uwagi na jego specyfikę funkcjonowania.

Ruchu Społeczny Karta Przyszłości rozwija się bardzo dynamicznie na terenie całego kraju. Zorganizowano już wiele konferencji i spotkań, m.in. w grudniu ubiegłego roku odbyła się Mazowiecka Konwencja Sygnatariuszy Karty Przyszłości w Warszawie, która powołała Społeczny Komitet do spraw wykorzystywania funduszy Unii Europejskiej o nazwie Euro Szansa. W styczniu ruszyła Wielkopolska Karta Przyszłości w Poznaniu, a ponadto odbyły się konwencje na Podlasiu, Pomorzu, w Małopolsce i oczywiście na Śląsku.

I konwencja Karty Przyszłości w naszym regionie odbyła się 25 stycznia z inicjatywy Rektora Akademii Ekonomicznej prof. dr. hab. Jana Wojtyły, byłego Marszałka Województwa Śląskiego dr. Jana Olbrychta oraz byłego ministra gospodarki Janusza Steinhoffa. Organizacją i prowadzeniem spotkań i wykładów zajmuje się prezes Regionalnej Izby Gospodarczej Tadeusz Donocik. Kolejna konwencja odbędzie się 8 maja, w przeddzień święta Unii Europejskiej, wykład wygłosi prof. Tadeusz Sławek.

Inicjatywa taka jak Karta Przyszłości jest pomysłem trafnym, ponieważ ważne jest, gdy głosy w ogólnonarodowej dyskusji zabierają nie tylko politycy, ale przede wszystkim autorytety z dziedziny nauki i kultury. Ponadto Karta Przyszłości poprzez organizację spotkań informacyjnych i wykładów daje obywatelom szansę nabycia wiedzy o Unii Europejskiej, która pomoże w dokonaniu świadomego i odpowiedzialnego wyboru podczas unijnego referendum.

Dziękuję P. Firlusowi za cenne wskazówki i rady oraz pomoc udzieloną podczas powstawania tego materiału.