Pora ukazania się wydania "0" Gazety Uniwersyteckiej skłoniła nas do przygotowania kroniki najistotniejszych zdarzeń w życiu poszczególnych wydziałów. Autorami kroniki są studenci ł roku Wydziału Nauk Społecznych sposobiący się do profesji dziennikarskiej. Źródłem informacji oraz ocen mijającego roku akademickiego były władze wydziałów, najczęściej dziekani lub ich zastępcy. Niestety kronika nie jest kompletna - brak w niej informacji z Wydziału Radia i Telewizji oraz z Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego w Cieszynie. Winna temu jest przedsesyjna gorączka, która udzieliła się autorom oraz inne, pozaredakcyjne trudności. Obiecujemy nadrobić w następnych wydaniach "GU" lukę informacyjną o obu wydziałach.

WYDZIAŁ BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA

Finansowa zapaść szkolnictwa wyższego dla Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska podobnie jak dla wszystkich wydziałów i nauk "laboratoryjnych" objawia się ze szczególną dotkliwością. Zajęcia laboratoryjne, stanowiące w wielu katedrach sedno edukacji, ulegają poważnym ograniczeniom - brak środków na odczynniki, kolekcjonowanie okazów flory i fauny. Całkowicie zlikwidowano tak cenne dla biologów zajęcia terenowe prowadzone kiedyś w Jurze i Kotlinie Kłodzkiej. Na badania statutowe w ramach których wykonuje się prace magisterskie i doktorskie Wydział otrzymał jedynie 12 proc. potrzebnych środków; na badania własne - nic.

Od września ub. roku na Wydziale przeprowadzono 2 habilitacje i 3 doktoraty. Na Wydziale odbyło się sporo sesji i konferencji naukowych, z których z największym rozmachem przygotowano dwie konferencje polsko-niemieckie (wspólnie z Fundacją Neumana) na temat zagrożeń ekologicznych oraz, niedawną, dotyczącą problemu świadomości ekologicznej.

Nie ułatwia egzystencji Wydziału kapitalny remont zabytkowego gmachu dziekanatu przy ulicy Jagiellońskiej. Konserwator zabytków sprzeciwił się pokryciu przeciekającego dachu blachą więc potrzebne stylowe dachówki trzeba sprowadzać spod Kopenhagi.

WYDZIAŁ FILOLOGICZNY

Dla części Wydziału - filologii polskiej, bibliotekoznawstwa i kulturoznawstwa - jest to pierwszy rok akademicki w nowej siedzibie w Katowicach przy Placu Sejmu Śląskiego. Niewątpliwie ważnym, spektakularnym wydarzeniem była decyzja o przyznaniu doktoratu h.c. jednemu z najwybitniejszych dramaturgów współczesnych Eugenowi Ionesco; niestety wręczenie dyplomu nie mogło się dotąd odbyć ze względu na zły stan zdrowia pisarza.

W trakcie roku akademickiego na Wydziale Filologicznym przeprowadzono 7 habilitacji, 10 osób uzyskało stopnie doktorskie. 141 pracowników uczestniczyło w konferencjach naukowych, 15 konferencji zorganizował Wydział u siebie, podtrzymywano i rozwijano kontakty z zagranicznymi ośrodkami akademickimi, najowocniejsze z nich to z Neapolem, Stirling, Essen, Erfurtem, Amiens. Z wykładami gościnnymi z zakresu historii literatury przebywał na Wydziale dr Leonard Neuger ze Szwecji, niegdyś pracownik Wydziału. Interesującym przedsięwzięciem, wspólnym z Uniwersytetem San Marino były zajęcia z marketingu i kultury prowadzone w języku... esperanto. Od nowego roku Wydział otwiera kolejną filologię: klasyczną.

WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII

W kończącym się roku Wydział podejmował w charakterze organizatora dwie konferencje naukowe o zasięgu ogólnopolskim. Pierwsza z nich - "Człowiek w relacji pomocy"- odbyła się w listopadzie a przygotowała ją Katedra Psychologii Ogólnej i Psychologii Pracy. W kwietniu br. ta sama katedra wespół z Katedrą Społecznej Psychologii Kształcenia gościły psychologów, socjologów, prawników i ekonomistów rozważających temat: "Człowiek w procesie przemian gospodarczych".

W wyniku nominacji i powołań oraz zakończonych przewodów habilitacyjnych i doktorskich wydziałowi przybyło: 1 profesor zwyczajny, 4 profesorów nadzwyczajnych, 2 doktorów habilitowanych i 1 doktor.

Wobec niewielkiej aktywności studenckiego ruchu naukowego na innych wydziałach, korzystnie wyróżniała się działalność dwóch kół naukowych na Wydziale: Studenckiego Klubu Dyskusyjnego "Skrzat", skupiającego się przede wszystkim na poznawaniu, uczeniu się i doświadczaniu różnych form pracy wychowawczo-terapeutycznej (także z dziećmi) oraz Akademickiego Koła Higieny Psychicznej.

Wydział wzbogacił się o 5 komputerów dzięki czemu uruchomiono pracownię, a w niej bardzo potrzebne studentom i pracownikom zajęcia z informatyki.

WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH

Na przełomie października-listopada ubiegłego roku dużym wydarzeniem w życiu wydziału była międzynarodowa sesja dla uczczenia rocznicy powstania tzw. chicagowskiej szkoły socjologii. Uczestniczyli w niej wybitni socjolodzy z USA, Wielkiej Brytanii i całej Polski a mówiono głównie o zjawiskach patologii społecznej w dużych aglomeracjach.

WNS w mijającym roku stał się ogólnouniwersyteckim forum spotkań z czołowymi politykami kraju oraz przedstawicielami samorządowych, administracyjnych i gospodarczych ogniw regionu. M. in. zaproszono Donalda Tuska, Jana Krzysztofa Bieleckiego i Henryka Goryszewskiego.

Na wydziale obroniono 8 doktoratów, odbyły się 4 kolokwia habilitacyjne, 1 osoba otrzymała nominację profesorską.

Gmach wydziału, choć stosunkowo młody, domaga się pilnie remontu - przecieka dach, trzeba wymieniać okna. Na razie brak pieniędzy na ten cel w kasie uczelni.

WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI

Wydział Prawa i Administracji może zaliczyć rok 1991/92 do udanych. Znalazł się on pośród pięciu wydziałów prawa polskich uniwersytetów (obok Uniwersytetu Warszawskiego, Jagiellońskiego, łódzkiego i Gdańskiego), które w pierwszej kolejności objęte zostały programem partnerskiej współpracy z odpowiednikami na uniwersytetach amerykańskich (Law Schools). Program przygotowany przez American Bar Association przewiduje wspólne badania naukowe oraz wymianę pracowników i studentów. W ramach realizacji tego programu, określonego jako "Central and East European Law Initiative", prodziekan prof. Z. Gostyński uczestniczył w dwóch roboczych spotkaniach przygotowawczych. Natomiast w Katowicach gościł James P. White, dziekan University of Indiana Law School, który jest konsultantem do spraw kształcenia pracowników w ABA i jednym z twórców programu CEELI. W mijającym roku wydział podejmował także 12 innych naukowców zagranicznych: 5 z Francji, 4 z Niemiec oraz po jednym ze Szwecji, Luksemburga i Jugosławii.

Do osiągnięć naukowych należy zaliczyć nominacje 2 profesorów zwyczajnych, 4 habilitacje, 1 doktorat. Niepokojącym pozostaje fakt zaprzestania aktywności w studenckich kołach naukowych oraz brak zainteresowania ze strony pracowników wydziału ofertami stypendiów zagranicznych.

WPiA w 1991 roku wydał 12 monografii, 80 studiów i artykułów (w tym 8 w czasopismach zagranicznych) i 48 innych publikacji.

Istotnym obszarem naukowego zaangażowania pracowników wydziału jest udział w pracach legislacyjnych w charakterze ekspertów przygotowujących projekty aktów prawnych i opinie dla centralnych organów państwowych.

Niestety, rok ubiegły zapisał się również bolesną stratą trzech wybitnych prawników-nauczycieli akademickich. Zmarli profesorowie Walerian Pańko i Mieczysław Sośniak oraz doc. dr hab. Ryszard Ciałkowski

WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH

Mimo powszechnego niedostatku środków finansowych, wydziałowi udało się podtrzymać - w najniezbędniejszym zaˇ kresie - zajęcia terenowe ze studentami. Studenci zaś ze swej strony w przeciwieństwie do większości wydziałów, przejawiają dużą aktywność wyrażającą się m. in. organizacją letnich obozów naukowych. Dobrym pomysłem na zarobienie dodatkowych środków było zorganizowanie dwukrotnie w mijającym roku giełd minerałów i skamieniałości z udziałem wystawców zagranicznych.

Wydział wzbogacił się o kilka komputerów a także automatyczną stację pomiarową i... skuter śnieżny. Pracownicy Katedry Geomorfologii dwukrotnie wyprawiali się na Spitsbergen gdzie pod koniec kwietnia katedra zorganizowała w polskiej stacji polarnej międzynarodową konferencję glacjologiczną. W marcu Katedra Geologii Stosowanej współorganizowała w Wadowicach III Szkołę Geofizyki Górniczej, a na przełomie marca i kwietnia Katedra Paleontologii i Stratygrafii prowadziła XI szkołę geologów. Również szkołę - speleologiczną - i sympozjum jaskiń lodowcowych w Sudetach, z udziałem gości zagranicznych prowadziła katedra geomorfologii. Wydział podejmował 15 naukowców m. in. z Japonii, USA, RPA, Hiszpanii, Niemiec. Również i jego pracownicy uczestniczyli w zagranicznych spotkaniach naukowych i wizytowali współpracujące z wydziałem ośrodki badawcze. 2 pracowników uzyskało stopnie doktora, 1 - nominację profesorską.

WYDZIAŁ MATEMATYKI, FIZYKI I CHEMII

W kończącym się roku "MatFiz-Chem" szczególnie dotkliwie odczuł brak środków finansowych na działalność dydaktyczną i naukową. Nie dokonano żadnych poważnych zakupów aparatury naukowej, z trudem udawało się zaspokoić bieżące potrzeby w zakresie sprzętu i materiałów. Dopiero okres wakacyjny przyniesie istotny nabytek dla Instytutu Fizyki - dyfraktrometr renomowanej niemieckiej firmy "Siemens". Na zakup ten Fundacja Rozwoju Nauki Polskiej przeznaczyła 1 mld 840 mln zł.

W niedługim czasie uruchomiony zostanie w Zakładzie Fizyki Molekularnej szybki komputer firmy IBM typu "Risk". Również w niedalekiej przyszłości zostanie zainstalowany następny taki komputer (podarowany przez Fundację Humbolta) w Zakładzie Fizyki Teoretycznej. Planowane jest stworzenie sieci komputerowej pozwalającej całemu Uniwersytetowi na komunikację międzywydziałową oraz informatyczną łączność z całym światem.

Mijający rok zaowocował na WMFiCh jednym tytułem profesorskim (IF), sześcioma habilitacjami (5-IF, 1-IM), oraz dziesięcioma doktoratami (5-IF, 5-ICh).

W ramach współpracy międzynarodowej Wydział odwiedziło około 60 naukowców z zagranicy.

Każdy z instytutów może pochwalić się pokaźnym dorobkiem naukowym. Instytut Chemii zorganizował m. in. seminarium naukowe na temat: "Chromatograficzne badania w ochronie środowiska" /marzec'92/, XVI Seminarium Chromatograficzne /czerwiec'92/ oraz sympozjum na temat: "Zastosowanie metody ICP w analizie chemicznej" /maj'92/. Ponadto 14 pracowników Instytutu uczestniczyło w zagranicznych konferencjach naukowych oraz odbywało staże na zaprzyjaźnionych uniwersytetach.

Pracownicy Instytutu Matematyki uczestniczyli w 33 konferencjach zagranicznych i krajowych m. in. w Lizbonie, Zurichu, Berlinie, Wiedniu, Pradze, Budapeszcie, Halifaxie, Krakowie i Siedlcach.

W Instytucie Fizyki została zorganizowana w czasie wakacji Letnia Szkoła Fizyki Teoretycznej na temat "Kosmologia i Fizyka Cząstek Elementarnych". Materiały z niej publikowane były w singapurskim czasopiśmie naukowym "World Scientific". Odbyło się także Sympozjum Fizyki Metali organizowane przez Zakład Fizyki Ciała Stałego. IF współpracuje także z CERN (Europejskie Centrum Fizyki Jądrowej i Cząstek Elementarnych w Genewie). W ramach tej współpracy prof. J. Hańderek pracuje nad akceleratorem cząstek elementarnych wykorzystującym zjawisko ferroelektryczności (tzw. działo elektronowe). Prace te stanowią część zachodnioeuropejskiego programu "Eureka". IF wydał około 40 komunikatów na konferencje międzynarodowe. 90% publikacji instytutu drukowane jest w prasie anglojęzycznej, głównie w "Nuclear Physics", "Phisica Acta Polonica", "Physics Letters".

Na zakończenie wspomnieć należy, że bolesną stratą dla całego Wydziału była śmierć dr Z. Gajdy.

WYDZIAŁ TECHNIKI

Nie jest to rok, który przyniósł jakieś istotne pozytywne zmiany w materialnej egzystencji wydziału. Wręcz przeciwnie. Rozczłonkowanie jego struktur między Katowice (w rektoracie) a cztery rozrzucone po Sosnowcu budynki bardzo utrudnia codzienne funkcjonowanie. Fatalny stan aparatury i sprzętu badawczego przy kompletnym braku środków na ich wymianę na nową hamuje możliwości rozwoju naukowego i unowocześniania nauczania.

Od czterech lat wydział posiada prawo doktoryzowania, w tym roku otwarto pięć przewodów doktorskich (jeden sfinalizowany), trzech pracowników jest w trakcie habilitacji, pięciu pracowników otrzymało stanowiska profesorskie. Natomiast praktycznie zamarło życie aktywnych niegdyś studenckich kół naukowych.

Dużym przedsięwzięciem naukowym i organizacyjnym wydziału jest przygotowywana na sierpień br. międzynarodowa konferencja naukowa na temat krystalografii stosowanej. Zapowiedziało w niej udział wielu wybitnych specjalistów z tej dziedziny. Szukając dodatkowych, pozabudżetowych dochodów wydział zaplanował w okresie wakacyjnym organizację dwutygodniowych kursów z zakresu wiedzy informatycznej.