Europejski Komitet Prawa Rolnego (CEDR) to ogólnoeuropejska organizacja skupiająca prawników, specjalizujących się w prawie rolnym. Powstał w 1957 r., od 1961 r., co dwa lata, organizowany jest kongres CEDR połączony z kolokwium naukowym. Ostatni, jubileuszowy, bo 25. kongres, odbył się w 2009 r. w Cambridge. Uczestniczyli w nim z ramienia Polskiego Stowarzyszenia Prawników Agrarystów (członka CEDR) m.in. przedstawiciele Wydziału Prawa i Administracji UŚ prof. dr hab. Teresa Kurowska i dr Marek Stańko (z Raportem narodowym).

- Jak często odbywają się spotkania w ramach CEDR i co wnoszą do doktryny prawa rolnego?

Prof. dr hab. Teresa Kurowska

Prof. Teresa Kurowska: Zarząd CEDR zbiera się dwa, trzy razy do roku, natomiast kongres i kolokwium prawa rolnego odbywają się co dwa lata. Każde z tych spotkań wywiera ogromny wpływ, przede wszystkim na rozwój myśli prawniczej i ewolucję europejskiego prawa rolnego, a tym samym i krajowego państw członkowskich. Ostatni kongres, który odbył się w Cambridge, wskazał na pojawienie się nowych kierunków w myśli prawniczej. Praktyka wymusza tematy, które są przedmiotem debaty naukowej w trzech komisjach kongresów. Członkowie zarządu spotykając się z praktykami (członkami europejskich organizacji rolników), mają możliwość zapoznania się z zagadnieniami, które wymagają debaty lub wprowadzenia nowych albo zmodyfikowanych rozwiązań prawnych.

T.K.: Mogę się pochwalić, że już od kilku lat (drugą kadencję) jestem członkiem zarządu i mogę wpływać na rozwój myśli prawniczej oraz koncepcje wypracowane przez CEDR.

 – Czy spotkania z praktykami to najlepszy sposób na tworzenie nowych koncepcji?

T.K.: Tak, ale nie do końca. Spotkania z praktykami, mogą wskazać, jakie dziedziny prawa rolnego wymagają zmian, a już od naukowców zależy, jaką propozycję zmian zaprezentują.

T.K.: W skład CEDR wchodzą przewodniczący stowarzyszeń krajowych prawa rolnego, między innymi także polskiego. Udział Polaków w pracach CEDR rozpoczął się z początkiem lat 80. Przyczynił się do tego prof. Andrzej Stelmachowski, który razem ze swoimi uczniami wyjeżdżał w owym czasie na kongresy. Profesor był bardzo ceniony i znany w środowisku prawników agrarystów, stąd zaproszenia. Kongresy CEDR są bardzo ważne dla rozwoju doktryny prawa rolnego. Przeglądem europejskiej myśli prawniczej był kongres, który odbywał się w 50. rocznicę powstania CEDR, we włoskim mieście Caserta, od 26 do 29 września 2007 roku. Dokonano oceny, w jakim stopniu kongresy w latach wcześniejszych wpłynęły na rozwój prawa rolnego. Stwierdzono, że wpływ był niebywały. Tematy, które były poruszane na kongresach, wyprzedzały pojawiające się zmiany.

– Czy ustawodawstwo Unii Europejskiej uwzględnia wnioski, które pojawiają się na kongresach CEDR?

T.K.: Tak, zdecydowanie tak.

– Polityka rolna wydaje się być jednym z ważniejszych obiektów zainteresowania Unii Europejskiej. Czy możemy zaryzykować stwierdzenie, że działalność CEDR ułatwia kształtowanie tej polityki?

T.K.: Myślę, że tak. Na takim kongresie spotykają się nie tylko przedstawiciele nauki prawa rolnego, ale także wspólnotowych organizacji rolniczych. Są to ludzie bardzo dobrze przygotowani merytorycznie i często przodują w dyskusji.

– Jakie postaci najbardziej wpływały na rozwój prawa rolnego?

T.K.: Dominują przede wszystkim Włosi. Dużą rolę odegrał prof. Antonio Carrozza, dużo możemy zawdzięczać Hiszpanowi, prof. Alberto Balarin Marcialowi, wymienić trzeba jeszcze prof. Karla Kroeschella. To są trzy sztandarowe osoby, których wpływ na rozwój prawa rolnego jest niezwykle znaczący. W Polsce taką rolę odegrał przede wszystkim profesor Andrzej Stelmachowski oraz profesor Aleksander Lichorowicz.

– Panu doktorowi przypadł w udziale zaszczyt wygłoszenia referatu na kongresie w Cambridge.

Dr Marek Stańko

Dr Marek Stańko: byłem współautorem tego referatu, razem z panią profesor, ale rzeczywiście, miałem przyjemność wygłoszenia go na forum publicznym w języku angielskim. Właściwie to nie były tradycyjne referaty, ale raporty narodowe, których temat został określony przez organizatora: „Prawne instrumenty stymulujące i hamujące dywersyfikację działalności rolniczej.” Wypowiadałem się na temat tej problematyki z punktu widzenia polskiego prawnika agrarysty. Temat dywersyfikacji dla przedstawiciela polskiej myśli naukowej jest dość „świeży”. Doszliśmy jednak do wniosku, że podejmując próbę zdefiniowania tego pojęcia, posługujemy się podobną metodologią jak nasi europejscy koledzy, co chyba dobrze świadczy o kondycji naszej nauki.

 – Najważniejszym dokumentem kongresów CEDR jest raport końcowy.

M.S.: Raport końcowy jest próbą sformułowania konkluzji stanowiących kompromis między wszystkimi wystąpieniami. Jest on przedstawiany Komisji Europejskiej i ma znaczący wpływ na ustawodawstwo unijne. Życzyłbym sobie, aby również nasz parlament korzystał w większej mierze z działalności naukowej. Skoro robi tak Unia Europejska, to u nas też by się to sprawdziło.