Katowice, a wraz z nimi cały Śląsk, czekają zmiany. Region stanął w obliczu konieczności stworzenia spójnego wizerunku rozpoznawalnego w całej Polsce i na świecie. Dotyczy to zarówno sfery architektoniczno-urbanistycznej, jak i kwestii określenia charakteru miast aglomeracji. W związku z tym warto zastanowić się nad tym, jakie miejsce w "nowych" Katowicach zajmą środowiska twórcze, akademickie i naukowe.

Roli, jaką środowiska te odegrają w rozwoju aglomeracji, poświęcono spotkanie zorganizowane 1 lutego w rektoracie Uniwersytetu Śląskiego. Impulsem do głębszego zastanowienia się nad specyfiką Śląska i sposobami kreowania jego przyszłości, stało się rozstrzygnięcie przed kilkoma miesiącami konkursu na zagospodarowanie centrum miasta Katowice. Zwyciężyła w nim koncepcja zaproponowana przez zespół architektoniczny pod kierownictwem Tomasza Koniora, zakładająca ulokowanie centrum miasta w rejonie obecnej Alei Korfantego.

- Postrzegam ten konkurs jako wielką szansę dla Katowic. Jego największą wartością jest chyba to, że o mieście zaczęto rozmawiać, zaczęto dyskutować nad konkretnym materiałem. Po długim czasie nie przyglądania się tej przestrzeni w sposób komplementarny, obejmujący różnorakie aspekty, pojawił się punkt odniesienia. Za niesłychanie ważne uważam skonfrontowanie wizji czym jest miasto dla architekta, z tym, jak tę wizję postrzegają mieszkańcy, inwestorzy, goście. Daje mi to niesamowity potencjał i siłę, by dalej pracować nad projektem - powiedział autor zwycięskiej pracy.

Od lewej: JM Rektor UŚ prof.zw dr hab. Janusz Janeczek, Rektor ŚAM prof. dr hab. n. med. Ewa Małecka-Tendera i Zbigniew Widera

Dyskutanci mieli okazję zapoznać się z zasadniczymi założeniami projektu, przedstawionego w postaci materiałów pokonkursowych. Według architekta, w dobrze skonstruowanym mieście w ciągu 15 minut można się dostać piechotą do każdej instytucji, czy też miejsca zamieszkania. Przyszłe Katowice mają spełniać te wytyczne.

Wizja nowego centrum zakłada zmiany w wielu wymiarach. - Rozwój każdego miasta opiera się na trzech filarach: pracy, mieszkaniach i szeroko rozumianych usługach, w tym także z zakresu kultury, sportu. W moim przekonaniu projekt, który ma wnieść w Katowicach dodatkowe wartości miastotwórcze i centrotwórcze, musi być równomiernie na nich osadzony. Myślę, że ten projekt spełnia to kryterium - skomentował prezydent miasta Katowic Piotr Uszok.

W ramach zwycięskiej pracy opracowanych zostało kilka propozycji związanych bezpośrednio z nauką, kulturą i sztuką. W oparciu o te wartości ma być bowiem budowany charakter miasta i one mają stanowić o jego szczególnej atrakcyjności. W przebudowanym centrum Katowic planowane jest utworzenie w pobliżu Teatru Wyspiańskiego drugiej sceny, która byłaby rodzajem teatru impresaryjnego - miejscem organizowania wystaw i festiwali. W jednostkę kulturalno-muzealną ma być także przekształcony budynek obecnego Pałacu Ślubów. Przedstawicielom świata nauki i sztuki szczególnie przypadł do gustu pomysł zorganizowania - w okolicy pomnika Powstańców Śląskich i oddanego Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach Ronda Sztuki - centrum nauki i edukacji, zwanego Śląskim Eksploratorium. Jego funkcja polegałaby na uczeniu poprzez doświadczenie, przy wykorzystaniu bezpośredniego kontaktu uczestników z eksponatami przedstawiającymi różnorakie zjawiska. W organizację interaktywnych wystaw mogliby się włączyć studenci różnych uczelni i kierunków, prezentując przykładowo specyfikę zjawisk fizycznych, matematycznych, historię medycyny czy muzyki.

Prorektor UŚ d/s współpracy i Promocji prof. dr hab. Barbara Kożusznik i prezydent Katowic Piotr Uszok

Kwestie związane bezpośrednio z Uniwersytetem Śląskim zostaną poruszone na osobnym spotkaniu, dotyczącym uzupełnienia zabudowy uczelni, by spełniała ona także funkcje, których brak odczuwają obecnie studenci. Projekt zawiera m.in. propozycję uzupełnienia campusu uniwersyteckiego o akademiki i mieszkania studenckie. Za podsumowanie spotkania można uznać zdanie wypowiedziane przez Rektora prof. zw. dr hab. Janusz Janeczka: Katowice - akademickie, zielone miasto młodych ludzi, tętniące życiem kulturalnym. Zawiera ono w sobie nadzieję na "wypędzenie" stąd nudy i szarzyzny, bo ducha miasta mają tworzyć ludzie młodzi i twórczy. Szczególna rola uczelni wyższych ma polegać m.in. na przyciągnięciu ich właśnie do tego miejsca. W takim mieście, posiadającym duszę i korzystny klimat, będzie się chciało żyć.

Na spotkanie zorganizowane przez redakcję "Gońca Górnośląskiego" przybyli również: Rektorzy Śląskiej Akademii Medycznej prof. dr hab. n. med. Ewa Małecka -Tendera, Akademii Muzycznej prof. zw. Eugeniusz Knapik, Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach prof. Marian Oslislo, Prorektorzy UŚ prof. dr hab. Barbara Kożusznik i prof. dr hab. Wiesław Banyś, Przewodniczący Samorządu Studenckiego UŚ Maciej Biskupski, specjalista do spraw marketingu Zbigniew Widera, wiceprezes Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej Budownictwa Andrzej Królicki oraz deweloper Piotr Płasko. Wnioski płynące z dyskusji zostaną przedstawione w "Raporcie Śląsk 2007", którego wydanie zaplanowano na marzec b.r.

MAGDALENA BUSZEK