Z bibliotecznej półki - Kwiecień 1995

Biblioteka Glowna a szczegolnie Oddzial Zbiorow Specjalnych ceni sobie wartosc szczegolnego nabytku. Otoz Fundacja Jana Pawla II - Osrodek Dokumentacji Pontyfikatu w Rzymie opublikowal w 1992 roku niewielka broszure autorstwa Krystyny Czajkowskiej pt. "Nieznana karta brulionu Pana Tadeusza Adama Mickiewicza". Opisana niezwykla historia rekopismiennej karty z brulionu Wieszcza, zawierajacej wlasnoreczny zapis dedykacyjny Ignacego Domeyki, przyjaciela Mickiewicza, udostepnia nauce fragment, ktorego jak pisze autorka, dotychczas zaden z badaczy i wydawcow Mickiewicza nie mial w reku. Rekopis ofiarowany Ojcu Swietemu przez chilijskiego uczonego i dyplomate Sergio Fernandeza Larrain znajduje sie w Osrodku Dokumentacji Pontyfikatu w Rzymie. Opracowanie Krystyny Czajkowskiej zamieszcza jego fotokopie. Publikacja podarowana przez autorke Lidii Czechowej, kierowniczce Oddzialu Zbiorow Specjalnych BG, jej decyzja stala sie wlasnoscia Biblioteki Glownej.

* * *

Historia polskiej mysli ekonomicznej znajduje odzwierciedlenie w dwoch ciekawych pozycjach ksiazkowych. Pierwsza to: Pawlik Stefan: Polskie instruktarze ekonomiczne z konca XVII i XVIII wieku. Krakow, 1915 (t. 1 i 1929 (t. 2).

Stefan Antoni Pawlik (1864-1926), ekonomista rolny, dyrektor Akademii Rolniczej w Dublanach (k. Lwowa) i rektor Politechniki Lwowskiej. Poza dzialalnoscia pedagogiczna i spoleczna zajmowala S. Pawlika historia gospodarstw wiejskich w Polsce, organizacja tych gospodarstw. Plonem tych zainteresowan byla miedzy innymi wymieniona dwutomowa praca zrodlowa. Instruktarze dotycza prowadzenia roznych majatkow i opisy obowiazkow osob nimi zarzadzajacych. Sa to w wiekszosci teksty rekopisow znajdujacych sie (do dzisiaj? ) w zbiorach Biblioteki Narodowej, Jagiellonskiej i Ossolinskich (? ).

Niektore instruktarze sa niezwykle szczegolowe i dotycza nie tylko metod gospodarowania ale i etykiety, prawa czy obyczajow, jak np. w "Ustawach dla rzadcy dworu (ksieznej Anny Jablonowskiej po roku 1783)" gdzie m. in. czytamy:... "Powszechna dla wszystkich grzecznosc i polityka znaczy starowna edukacje i te znajomosc swiata, w ktorego wybiorze nic sie grubianskiego miescic nie moze... " Ogolny wstep, po ktorym lawina szczegolow nastepuje, ksiezna Jablonowska tak charakteryzuje:... "Ten jest ogolny opis powinnosci jego samego osoby tykajacej sie, funkcye zas jego, ze te ma rozliczne, podzielam ich na piec artykulow, to jest:

Art. 1. Powinnosc dozoru palacu i calego zabudowania.

Art. 2. Powinnosc dozoru liberyi i ich uslugi.

Art. 3. Powinnosc dozoru kuchni, kredensu, cukierni i piwnicy.

Art. 4. Powinnosc dozoru wewnetrznego gospodarstwa.

Art. 5. Nauka roboty kazdej rzeczy do kuchni sluzacej".

Uzupelnieniem rownie ciekawym bedzie praca:

Gargas Zygmunt: Poglady ekonomiczne w Polsce XVII wieku. Wyd. 2 znacznie powiekszone. Lwow, 1903. Zygmunt Gargas (1876- ? ) byl doktorem prawa i ekonomista. Ksztalcil sie w Galicji. W latach 1903-1906 profesor Krakowskiej Akademii Handlowej. Publikowal liczne artykuly w Polskim Przegladzie Emigracyjnym. Dzialacz emigracyjny. Autor analizuje zrodla do historii ekonomii w Polsce.

-------Nie udalo sie ustalic, na podstawie posiadanych zrodel daty smierci Zygmunta Gargasa.