Od 26 do 28 czerwca na Uniwersytecie Śląskim odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Plants, Heavy Metals, Environment”

Dyskusje na temat terenów zdegradowanych

Organizatorami konferencji poświęconej najnowszym osiągnięciom z zakresu badań różnorodności biologicznej terenów poprzemysłowych o wysokiej zawartości metali ciężkich w podłożu oraz fizjologicznym i biochemicznym aspektom funkcjonowania organizmów roślinnych w warunkach stresu środowiskowego na obszarach podlegających silnej antropopresji, był Zakład Botaniki Systematycznej Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŚ oraz Polskie Towarzystwo Botaniczne.

Patronat honorowy nad konferencją objęli rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś oraz dziekan Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska prof. zw. dr hab. Iwona Szarejko. Partnerami wydarzenia byli: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Górnośląski Park Przemysłowy, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Wydawnictwo Kubajak oraz Miasto Katowice. Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego był dr hab. prof. UŚ Adam Rostański.

W spotkaniu udział wzięło 111 osób, w tym zagraniczni naukowcy z Australii, Indii, Niemiec, Belgii, Egiptu, Hiszpanii, Francji i Islandii. Uczestnicy z Polski reprezentowali ponad 20 jednostek naukowych z całego kraju.

Pierwszego dnia konferencji tematyka obrad skoncentrowana była na ogólnych zagadnieniach organizm – środowisko – krajobraz. Obrady plenarne otworzył referat prof. Alana JM Bakera z Uniwersytetu w Queensland w Australii, który opowiadał o metalofitach, czyli gatunkach roślin związanych z obszarami o wysokim stężeniu metali ciężkich w podłożu. Następnie prof. Hermann Bothe z Uniwersytetu w Kolonii z Niemiec przedstawił zagadnienie tolerancji wysokich stężeń metali ciężkich przez rośliny.

Drugiego dnia tematyka wystąpień skupiała się na procesach zachodzących w organizmach – na poziomie molekularnym – genetycznym, biochemicznym oraz fizjologicznym, występujących w zanieczyszczonych środowiskach. Podczas sesji plenarnej prof. Majeti Narasimha Vara Prasad z Uniwersytetu w Hajdarabadzie w Indiach przedstawił zagadnienia związane z fitoremediacją, czyli sposobem oczyszczania środowiska poprzez wykorzystanie ponadprzeciętnych zdolności niektórych gatunków roślin do akumulacji substancji toksycznych, a prof. Jaco Vangronsveld z Uniwersytetu w Hasselt w Belgii przybliżył słuchaczom związek roślin z bakteriami w procesach oczyszczania terenów zanieczyszczonych metalami ciężkimi.

Uczestnicy konferencji
Uczestnicy konferencji

W holu budynku można było obejrzeć 70 posterów, a założenia badawcze omawiano z autorami plakatów podczas przerw posterowych pomiędzy sesjami referatowymi. Dyskusje konferencyjne umożliwiły wymianę doświadczeń i pomogły w nawiązaniu współpracy pomiędzy specjalistami z różnych dziedzin, których łączy świat roślin i metali – jako przedmiot badań i zainteresowań naukowych.

Abstrakty wszystkich prezentowanych wykładów (w sumie 29) i plakatów wydano – dzięki dotacji WFOŚiGW w Katowicach – w postaci suplementu czasopisma „Acta Biologica Cracoviensia. Series Botanica” (vol. 56, supplement 2). Wydawnictwo to ma zasięg światowy, zatem wydanie materiałów konferencyjnych w czasopiśmie o wysokim poziomie naukowym bez wątpienia podwyższyło rangę konferencji, wpływając na duże zainteresowanie spotkaniem w środowisku naukowym.

Trzeciego dnia konferencji odbyła się sesja terenowa poświęcona problemom ekotoksykologii, fitostabilizacji i rekultywacji obszarów poprzemysłowych związanych z wydobyciem i obróbką cynku i ołowiu na terenie Śląska i Małopolski. Wycieczka umożliwiła uczestnikom obserwację w terenie obiektów o dużym stopniu zanieczyszczenia metalami i reakcji roślin na ten stan środowiska. W trakcie sesji uczestnicy zwiedzili okolice Tarnowskich Gór (Miasteczko Śląskie, Bibiela, Stare Tarnowice) oraz Bolesławia i Olkusza, poznając sposoby różnego zagospodarowania oraz ochrony tych miejsc.

Miniona konferencja była nawiązaniem do odbywających się od kilku lat spotkań gromadzących wielu naukowców z różnych dziedzin nauk przyrodniczych, zajmujących się badaniem terenów zdegradowanych przez przemysł wydobywczy i przeróbczy rud metali ciężkich. Międzynarodowy charakter spotkania pozwolił na podjęcie współpracy ze specjalistami z Europy i świata, poznania doświadczeń z zakresu działań prowadzonych na rzecz ochrony przyrody i środowiska w innych ośrodkach przemysłowych oraz możliwości wdrożenia ich na terenie województwa śląskiego.