Uroczysta inauguracja jubileuszowej XV Letniej Szkoły Języka, Literatury i Kultury Polskiej odbyła się 1 sierpnia br. w cieszyńskiej Filii Uniwersytetu Śląskiego. Już pierwsze oficjalne spotkanie wykładowców ze studentami miało posmak wyjątkowości - uroczysty wykład inauguracyjny, zatytułowany 1945-1989. Polskie kino jako wolny głos w zniewolonym kraju wygłosił Andrzej Wajda, honorowy gość tegorocznej Letniej Szkoły. Czy można było znaleźć lepszą zachętę do nauki?

Zgromadzeni w Cieszynie obcokrajowcy przez cały miesiąc poznawali język polski, polską literaturę, film, teatr, piosenki, obyczaje i - oczywiście - kuchnię. Program Letniej Szkoły obejmuje bowiem: kurs języka polskiego, cykl wykładów "Wiedza o Polsce", wycieczki (Beskidy, Kraków, Tarnowskie Góry, Oświęcim, Pszczyna) i rekreację oraz spotkania z wybitnymi osobistościami świata sztuki i polskiej sceny politycznej. Program kulturalny obejmował w tym roku m.in. pokazy filmowe na dużym ekranie ("Ziemia obiecana", "Kanał", "Perła w koronie", "Psy" oraz "Wesele" Wojciecha Smarzowskiego i "Pręgi" Magdaleny Piekorz) i koncerty (udział w koncercie w ramach festiwalu "Viva il canto"). Kolejnym wyjątkowym gościem Letniej Szkoły był w tym roku Norman Davies, który przez blisko dwa tygodnie spotykał się ze słuchaczami Letniej Szkoły. Cieszyńską Filię odwiedzili w tym roku również reżyser Kazimierz Kutz, dziekan Wydziału Radia i Telewizji im. K. Kieślowskiego UŚ dr Krystyna Doktorowicz - obydwoje piastujący funkcję senatorów RP, reżyser i autorka wielu nagradzanych filmów dokumentalnych Magdalena Piekorz, poseł do parlamentu europejskiego dr Jan Olbrycht, bluesman Irek Dudek.

Profesor Norman Davies na spotkaniu ze studentami

Półmetek jubileuszowej edycji Letniej Szkoły wyznaczył - jak zwykle - organizowany od ośmiu lat sprawdzian z polskiego dla obcokrajowców, który odbył się w niedzielę 14 sierpnia. Biorący udział w konkursie walczyli o tytuł Cudzoziemskiego Mistrza Języka Polskiego oraz o wyróżnienia w kilku innych kategoriach. W zmaganiach zwyciężył przedstawiciel narodów niesłowiańskich (to duża niespodzianka) Holger Tors z Finlandii - wieloletni uczestnik cieszyńskich warsztatów polonistycznych dla nauczycieli języka polskiego z zagranicy. Drugie miejsce zajęła Olena Leonenko z Ukrainy (która specjalnie na sprawdzian przyjechała z Instytutu Języka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców Polonicum w Warszawie, zaś tytuł II Cudzoziemskiego Mistrza Języka Polskiego otrzymały ex aequo Olga Wielent i Alesia Biegma z Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Maksyma Tanka w Mińsku. Autorką najeżonego trudnościami ortograficznymi tekstu dyktanda była w tym roku dr Aldona Skudrzyk z Zakładu Językoznawstwa Pragmatycznego Wydziału Filologicznego UŚ. Dzień rozpoczęty od zmagań z polską ortografią zamyka tradycyjnie, co roku wyjątkowy w swej formule Wieczór Narodów - jedyny, podczas którego "pozwalamy" naszym gościom mówić "własnym głosem". Każda nacja ma wtedy możliwość zaprezentować w możliwie atrakcyjny sposób swój kraj, kulturę, tradycję, język, kuchnię, tańce i piosenki, słowem - nauczyć nas czegoś o sobie. Gościnności Burmistrza Cieszyna zawdzięczamy w tym roku wyjątkową oprawę Wieczoru, który po raz pierwszy odbył się na cieszyńskim Rynku!

Komu mało było językowej rywalizacji - mógł przystąpić do zorganizowanych po raz pierwszy w ramach Letniej Szkoły Państwowych Egzaminach Certyfikatowych z Języka Polskiego jako Obcego - wprowadzonych rok temu i zapewniających państwowe poświadczenie znajomości języka polskiego, analogicznych do egzaminów z języka angielskiego, francuskiego czy niemieckiego, organizowanych odpowiednio przez British Council, Alliance Francaise i Goethe Instytut. Ich zadaniem jest określenie poziomu kompetencji w języku polskim jako obcym niezależnie od instytucji prowadzących nauczanie, programów nauczania, stosowanych materiałów i metod. Czteroosobowa komisja pod przewodnictwem prof. dr. hab. Władysława Makarskiego przed dwa dni (18 i 19 sierpnia) egzaminowała chętnych - nie tyko studentów Letniej Szkoły, ale również osoby z zewnątrz.

O wyjątkowości tegorocznej jubileuszowej Letniej Szkoły języka, kultury i literatury polskiej świadczyć może również rekordowa ilość uczestników - było ich w tym roku blisko 200 z ponad 30 krajów świata (dla porównania - piętnaście lat temu na pierwszy kurs języka i kultury polskiej przyjechało do Cieszyna 32 chętnych). Do zjawisk raczej niekojarzonych dotychczas z Letnią Szkołą zaliczyć można by także deszcz - szczodrze skrapiający w tym roku głowy zdążających na zajęcia studentów, a nawet powódź, która nawiedziła Cieszyn w efekcie wyjątkowo obfitych opadów; ale tego akurat rodzaju "atrakcji" dyrekcja Szkoły Języka i Kultury Polskiej włączać na stałe do programu nie zamierza.

KATARZYNA BYTOMSKA