Od kilku miesięcy Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego przyjmuje książki w nieco inny sposób niż do tej pory. W paru słowach warto o tym opowiedzieć, wyjaśniając przy okazji, na co kładzie się w tym procesie nacisk, co jest ważne i z czym każdy autor może się spotkać.

Proces pracy

Najważniejszą zmianą – szczególnie z punktu widzenia autora – jest to, że Wydawnictwo samo kieruje pracę do recenzji. W rzeczywistości, na podstawie wniosku (do ściągnięcia ze strony WWW) osoby, która ją zgłosiła, Kolegium Wydawnicze składające się ze specjalistów z danej dziedziny podejmuje decyzję, kto napisze opinię. Recenzent może być także powołany spoza grona kandydatów wskazanych przez autora. Na przygotowanie recenzji na odpowiednim formularzu (to kolejna nowość) ma on dwa miesiące. Po tym czasie zrecenzowana praca trafia do autora, który powinien ją jak najszybciej poprawić i odesłać do Wydawnictwa. Chcielibyśmy, aby jedna wersja poprawy nosiła zaznaczone zmiany, dzięki czemu redaktorom będzie łatwiej później pracować nad książką.

Kolejna zmiana dotyczy osoby przyjmującej maszynopis i komunikującej się w tej sprawie z autorem, Kolegium, dyrekcją oraz Wydawnictwem. Osobą od początku do końca przeprowadzającą książkę (i jej autora) przez długi i nieraz żmudny proces wydawniczy jest redaktor inicjujący. Zanim praca trafi do recenzenta, czyta ją, kompletuje dokumentację, a później przedstawia wspomnianemu Kolegium. Kontakt z redaktorem inicjującym ze względu na okoliczności pandemii ma obecnie przede wszystkim charakter zdalny, co jednak sprawia, że autor może właściwie przez cały czas pracy nad książką przebywać w domu i komunikować się z Wydawnictwem mailowo bądź telefonicznie. To duże ułatwienie, szczególnie podczas pracy nad samym tekstem.

Etyka wydawnicza

W całym procesie ważną rolę odgrywa etyka wydawnicza. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego przestrzega zasad COPE. Dotyczą one zarówno monografii, jak i czasopism. Na wspomniane zasady składają się: przestrzeganie staranności i rzetelności procesu wydawniczego, czyli zamawianie recenzji niezależnych od autora, obiektywnych (przypadku monografii jest to jedna recenzja, w przypadku czasopisma – dwie recenzje tzw. ślepe); zgłaszanie do wydania wyłącznie prac oryginalnych, niezawierających ani nieoznaczonych autocytowań, ani plagiatów; publikowanie prac własnego autorstwa (a nie takich, które napisane są przez osobę lub osoby niebędące w rzeczywistości autorem/autorami – tzw. autorstwo grzecznościowe). Wszystkie te nieprawidłowości są sprawdzane, jeszcze zanim praca trafi do redakcji: na etapie czytania jej w Wydawnictwie, a później – przez recenzenta. W przypadku odkrycia któregoś z problemów autor musi się liczyć z tym, że praca nie będzie mogła się ukazać, o ile jej nie poprawi. To oczywiście sytuacje ostateczne, ale nacisk kładziony na etyczność procesu zobowiązuje Wydawnictwo do informowania autorów także i o tym.

Nieco innymi prawami rządzą się czasopisma. Większość z długiej listy czasopism publikowanych przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, liczącej obecnie 52 dwie pozycje, znajduje się już na platformie OJS, której największą zaletą jest dostępność całych numerów: zarówno bieżących, jak i archiwalnych. OJS pozwala także na komunikowanie się między autorem, recenzentem, redakcją pisma a Wydawnictwem. Innymi słowy: całe czasopismo można opracować właśnie za pośrednictwem tej platformy.

Co publikuje Wydawnictwo?

Jakie prace przyjmuje? Przede wszystkim prowadzi bieżący nabór tekstów do czasopism. Prawie każde z nich ogłasza tzw. cfp (call for papers), czyli zaproszenie do publikowania tekstów w określonym numerze. Nierzadko poszczególne numery wiążą się z jakimś konkretnym problemem czy tematem, dzięki czemu łatwiej jest przygotować artykuł, który będzie zgodny z profilem pisma. Wśród czasopism Wydawnictwa wiele jest punktowanych, nawet za 40 i 70 punktów (dla humanistów to duże wartości). Niektóre punktów nie mają, większość jednak posiada ciekawe profile, z którymi można się zapoznać obecnie w jednym miejscu w sieci, czyli na wspomnianym profilu OJS.

A książki? Do niedawna Wydawnictwo publikowało zarówno monografie wieloautorskie, jak i te przygotowane przez jednego, dwu, najwyżej trzech autorów. Do końca okresu ewaluacyjnego (czyli do końca grudnia 2021 roku) WUŚ chce się skupić wyłącznie na pracach najbardziej korzystnych z punktu widzenia oceny Uniwersytetu, czyli na monografiach ostatniego typu. Aby miały szansę publikacji w przyszłym roku kalendarzowym, powinny zostać najpierw, jak do tej pory, zgłoszone do instytutu, z którym związany jest autor, a następnie wysłane do Wydawnictwa nie później niż do końca lutego przyszłego roku (w uzasadnionych przypadkach – do końca marca).