Śpiewajmy kanony

Wydana w 2002 roku płyta Śpiewajmy kanony została opracowana i zredagowana artystycznie przez doświadczonego pedagoga akademickiego, muzyka i dyrygenta w osobie mgr Jolantę Woszycką-Kempny. Nagrania dokonał Zespół Kameralny "Pedagogica" Chóru Żeńskiego Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Realizatorem nagrania był Jarosław Świerczewski (czas odtwarzania 33' 0,7'').

Nagranie zawiera wybór 16 utworów muzycznych w oparciu o publikację Włodzimierza Sołtysika pt. Kanony - Antologia (WSP Warszawa, 1998 r.). Patronat nad wykonaniem przejął Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katedra Pedagogiki Wczesnoszkolnej Wydział Pedagogiki i Psychologii oraz Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział Śląski w Katowicach. Płyta została sfinansowana ze środków budżetowych Województwa Śląskiego oraz Zakładu "Multipak" Centrum Dystrybucji Wędlin.

Na uwagę zasługuje barwna i jakże wymowna obwoluta płyty - zaprojektowana przez Tomasza Kipkę - wzbudzająca u oglądającego zaciekawienie poznawcze i chęć jej nabycia. Walory podnosi dołączony krótki komentarz słowny Wiesławy A. Sacher oraz Jolanty Woszczyckiej-Kempny, przetłumaczony na język angielski przez Agnieszkę Dudałę.

Trafność adresata nagrania

Zagadnienie realizacji słuchania muzyki, jako jednego z działów wychowania muzycznego i estetycznego młodego człowieka jest ważnym zadaniem współczesnej szkoły. Autorka nagrania mgr Jolanta Woszczycka-Kempny trafnie dokonała wyboru utworów przy założeniu, iż jej odbiorcami będzie młodzież szkolna oraz uczestnicy zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych. Uważam, iż z nagrania nadto mogą korzystać studenci kierunków pedagogicznych, muzycznych, opiekuńczo-wychowawczych oraz miłośnicy muzyki wokalnej i artystycznej.

Duża różnorodność treści muzycznych i poznawczych utworów pozwala na korzystanie z niej profesjonalnym muzykom, dyrygentom, pedagogom muzyki (sztuki), jak również instruktorom kulturalno-oświatowym. Jest źródłem opisu wiedzy rzeczowej dla korzystającego.

Niniejsza publikacja w formie płyty CD w pełni uwzględnia kryteria programowe współczesnego Systemu Edukacji artystycznej dzieci i młodzieży zreformowanej szkoły. Zestawiając bogatą treść muzyczną, walory dydaktyczne i bardzo dobrą jakość nagrania, wnioskuję, by znalazła się w wykazie szkolnych materiałów dydaktycznych. Nagranie oceniam pozytywnie i gratuluję wszystkim wykonawcom oraz osobom, które przyczyniły się do jej powstania.

Cechy artystyczne muzyki

Nagrania dokonano z dużym znawstwem sztuki dyrygenckiej i estetyki muzyki, co przejawia się między innymi w perfekcyjnym wyczuciu stylu wykonawczego, poprawności interpretacyjnej utworów, jak: wyrazista dykcja tekstu, intonacja, frazowanie, subtelne operowanie dynamiką.

Proponowany repertuar kanonów zawiera przemyślaną typologię tematyczną i muzyczną, np.:

  • uwzględnia pieśni pór roku, jesień, zima, wiosna,
  • rodzaje muzyki; popularna, ludowa, artystyczna
  • okresy historii muzyki; od współczesności do przykładów muzyki dawnej.

W trakcie słuchania odbiorca może myślami przenosić się w różne "światy muzyki". Od melodii popularnych, np. "Jabłka", poprzez ludowe; "Wlazł kotek" - St. Moniuszko, "Pocież chłopcy, pocież zbijać" - pieśń ludowa z Podhala, po myśliwskie "Jagdgesang" - L. H. Köchler, czy utwory muzyki dawnej, np. "Donna nobis pacem" - anonimy z XVII/XVIII wieku. Utwory dobrano o zróżnicowanym tempie, metrum, wykonane z dużym znawstwem cech muzyki polifonicznej. Począwszy od lirycznych, kołysankowych, np. "Już zaszedł nad doliny" - muz. J. Rafalski, sł. A. Asnyk, do pełnych temperamentu i wigoru, np. "Dyl, dyl" - muz. P. Maszyński. Cenna zaletą nagrania jest wykorzystanie charakterystycznych cech rytmów, tańców polskich, np. "Był duda" P. Maszyńskiego ma charakter oberka. Kanon "Hej tam z drogi" - muz. Karol Hławiczka utrzymany jest w rytmie śląskiego tańca galopa.

Utwory wokalne zostały wykonane w języku polskim i łacińskim, np. "Psallite deo nostro" - muz. G. B. Martini. Wśród wspomnianych utworów muzyki polskiej i dawnej zamieszczono trzy pieśni kompozytorów niemieckich, tłumaczenia W. Sołtysika. Są nimi:

  • "Schlaf mein kleines Mäuschen" - muz. M. A. Frey, co oznacza "Śpij moja mała myszko"; muzyka kołysanki, pełna liryzmu, spokoju, o długiej frazie muzycznej;
  • "Jagdgesang" - muz. L. H. Köchler, co oznacza "Myśliwski śpiew". Muzyka ilustracyjna akompaniamentu wiernie oddaje nastrój towarzyszący polowaniu i naśladujący odgłosy rogów myśliwskich, co wprowadza słuchacza w swoisty klimat;
  • "Der Schneezerrinnt" - muz. F. Schubert, co oznacza "Topnienie śniegu". Pieśń o bogatej kantylenie, rozległych pasażach w głosach wokalnych i w akompaniamencie.

Na uwagę zasługuje koncepcja nagrania, bowiem każdy kanon posiada trzy sposoby wykonawcze:

  • pierwszy, to prezentacja tematu kanonu przez solistkę zespołu z akompaniamentem muzycznym;
  • drugi, to nagranie zespołowe z akompaniamentem, ukazujące różne techniki budowy kanonów najczęściej imitacji ścisłej oraz bogactwo muzyki polifonicznej;
  • trzeci, to nagranie instrumentalne.

Solistką zespołu jest studentka IV roku PiPs UŚ w Katowicach Anna Rembiasz. Jej świeży, w brzmieniu naturalny, pełny lekkości wykonawczej i poprawnej techniki głos może być wzorem pięknego śpiewu. Również akompaniament na instrumencie klawiszowym w wykonaniu Ireneusza Wypicha, bogaty rytmicznie, melodycznie i harmonicznie, sprawia, że słuchacz zostaje zafascynowany brzmieniem muzyki i zaproszony do śpiewu.

Każdą wersję wykonawczą, jak również poszczególne utwory oddziela krótka przerwa. Cisza ta sprawia, że słuchacz poddaje się refleksji artystycznej, popadając w relaks doznaje jeszcze głębszych przeżyć jej piękna.

Biorąc pod uwagę całokształt zalet poznawczych, kształcących i wychowawczych uważam, że płyta winna się znaleźć w wykazie płytoteki szkolnej różnych szczebli oraz płytoteki akademickiej uczelni o profilu pedagogiczno-artystycznym.

Opracowano na podstawie recenzji
DR HAB. JADWIGI UCHYŁY-ZROSKI
Wydział Artystyczny UŚ w Katowicach
Filia w Cieszynie