Tradycja

Tradycja Co to jest tradycja? Jak słusznie, choć bardzo naukowo, dowodzi Słownik współczesnego języka polskiego to "przekazywane z pokolenia na pokolenie historycznie ukształtowane obyczaje, poglądy, wierzenia, zasady postępowania, sposoby myślenia. Również zwyczaje." Jest to pojęcie dość abstrakcyjne, stąd trudne do jednoznacznego zdefiniowania. W prostym rozumieniu oznacza ono, że tradycją są sobotnie obiady u babci Marysi, cotygodniowe spotkania z Moniką, rosół z makaronem w każdą niedzielę, jedzenie karpia w Wigilię czy dzielenie się jajkiem na Wielkanoc. Powoli, tradycją dzisiejszego społeczeństwa stają się niedzielne zakupy w hipermarketach czy oglądanie seriali telewizyjnych (szkoda, że tradycyjnym zwyczajem nie mogą stać się, na przykład, spacery, gdyż to chyba zdrowsze rozwiązanie!). Różnego rodzaju tradycje (rodzinne, ludowe, narodowe) są przekazywane z pokolenia na pokolenie, zaś występowanie tradycji w rozmaitych kulturach gwarantuje ich ciągłość.

Tylu, ilu jest ludzi, tyle by można podać definicji tradycji, bo każdy człowiek do interpretacji zwyczajów podchodzi w sposób indywidualny. Pewne narzucane z góry zachowania są wspólne dla wszystkich ludzi, czy dla przedstawicieli danej grupy (chodzi tu o tradycje takie jak karpik czy jajeczko na Święta), ale większość obyczajów to skutek własnych przeżyć i doświadczeń konkretnych osobników. Jeśli zatem jakaś na przykład Zosia lubi sobie, wracając ze szkoły, przysiadać na trzeciej ławce po lewej stronie, to stanie się to tradycją, jej własną tradycją. Innymi słowy, każdy tworzy szereg swoich własnych zwyczajów, wśród których część jest wspólna dla całego społeczeństwa.

Niektóre tradycje uległy transformacjom na przestrzeni lat. Przykładowo kiedyś Święta wiązały się z wielkim oczekiwaniem i poprzedzał je zwyczajowy post. Przez cały rok oczekiwano na suto zastawiony, świąteczny stół. Kiedy w końcu nadchodził ten długo oczekiwany okres, ludzie naprawdę cieszyli się z możliwości skosztowania niecodziennych smakołyków. Niestety dzisiaj oczekiwanie na te szczególne potrawy nie jest niczym nadzwyczajnym, gdyż dostępne są one na co dzień. To, co czyni Święta wyjątkowymi i odróżnia je od szarej codzienności, to właśnie tradycja - jedyny element, który pozostaje wspólny z niegdysiejszymi obchodami Świąt.

Jak wyjątkową rzeczą jest tradycja, pokazał nam jeden z bohaterów filmu Stanisława Barei: Miś. Był to sprzedawca choinek, który swojej nowonarodzonej córce chciał nadać imię Tradycja. Nie wiedząc, co dokładnie ów wyraz oznacza, wypytywał wszystkich o jego sens. Dowiedział się wówczas, że tradycja jest czymś specyficznym, ale niepowtarzalnym.

Tradycja jest nieśmiertelna, dlatego że tworzą ją ludzie jej współcześni. Oni ją kultywują, dlatego istnieje ona równolegle ze społeczeństwem. Pielęgnujmy zatem nasze tradycje, te duże i te małe, zwykłe przyzwyczajenia dzięki którym, być może, zostawimy po sobie kiedyś jakiś ślad.