Na początku obecnego roku akademickiego Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach uruchomiła zamawianie książek za pomocą komputera - nie tylko na miejscu, tj. w budynku biblioteki, ale również z każdego stanowiska mającego dostęp do internetu. Wersja www katalogu BUŚ (tzw. OPAC) istnieje od kwietnia 2001 r. Wspomnę, że stanowi on moduł systemu bibliotecznego PROLIB, który obsługuje również inne funkcje biblioteki, takie jak gromadzenie, opracowanie i wypożyczanie.

Do internetowego katalogu BUŚ wchodzimy poprzez stronę macierzystą biblioteki uniwersyteckiej, (http://www.bg.us.edu.pl). Niestety nie ma w nim pełnej informacji o zbiorach, kompletność dotyczy tylko nabytków z kilku ostatnich lat (od 1998 r.). Znajdziemy tutaj opisy katalogowe książek (wydawnictw zwartych) i czasopism (wydawnictw ciągłych) - zarówno Biblioteki Głównej, jak i kilkunastu bibliotek wydziałowych (specjalistycznych). Wypożyczyć można jedynie dzieła zlokalizowane w budynku na ul. Bankowej 14, a więc pozycje oznaczone siglami BG, BCH, BM. Pozostałe można tylko zlokalizować w poszczególnych bibliotekach specjalistycznych.

Dużą niedogodność stanowi dwutorowy sposób wypożyczania, znaczną część zbiorów BUŚ nadal trzeba zamawiać poprzez rewers, wobec czego czytelnicy czują się zdezorientowani. W celu ułatwienia orientacji w sposobie zamawiania zbiorów, z katalogu kartkowego są usuwane karty książek, które są widoczne w OPAC. Czytelnik, który zamierza zamówić dzieło poprzez katalog www, musi otrzymać w wypożyczalni kartę, gdyż będzie mu potrzebny jej numer wraz z indywidualnym hasłem. Samo tylko przeszukiwanie katalogu nie wymaga karty, wystarczy wtedy wejść anonimowo podając "0".

Tryb zamawiania jest podzielony na kilka części. Po zalogowaniu się do systemu OPAC - to jest wpisaniu swojego numeru karty i hasła pojawia się kilka opcji, które dotyczą czynności wyszukiwania (szukaj wg, szukaj wg KHW, strategia poszukiwania, nowości) oraz informacji o czytelniku. Rozbudowanie kategorii wyszukiwawczych jest potrzebne, zwłaszcza dla wielkiej ilości zbiorów, albo też dla kompletnych. Zalecamy wykorzystywanie możliwości "szukaj wg" (osoba, tytuł, hasło przedmiotowe). Gdy już znajdziemy potrzebną pozycję i jest ona dostępna, to zamawiamy ją wykonując dwie operacje: "wyślij zamówienie" i "realizacja zamówienia" (w polu "Home"). Należy dokładnie sprawdzać gdzie wysyłamy zamówienie (do czytelni, czy wypożyczalni). Na zakończenie pojawia się informacja "książka będzie dostępna za 12 godzin" (chociaż czas był już skrócony do 3 godzin). Czytelnik (z kartą) odbiera książki w miejscu, do którego wysłał zamówienie. W zależności od tego następuje albo "udostępnienie" (w czytelni) albo "wypożyczenie" (na zewnątrz).

Po pięciu miesiącach funkcjonowania zamawiania komputerowego można już pokusić się o pierwsze wnioski. Czytelnicy nie muszą czekać na książkę 12, czy też 3 godziny, ale średnio około 15 minut. Początkowo zamówienia kierowane do czytelni trafiały do wypożyczalni, gdyż na wydruku formatki nie było informacji o miejscu dostarczenia dokumentu. Teraz już jest i książka jest dostarczana w miejsce docelowe.

Często się zdarza, że studenci zamawiają pozycje, które można znaleźć bezpośrednio w Czytelni Ogólnej, bez ściągania dubletu magazynowego. Jeśli ktoś chce zobaczyć np. encyklopedię, słownik, czy egzemplarz z Prac Naukowych Uniwersytetu Śląskiego, to zapraszamy od razu do czytelni. Z obliczeń statystycznych autorki wynika, że od października 2001 do lutego 2002 r. nasi klienci (około 190 osób) do czytelni ponad 240 zamówień komputerowych, z czego skorzystano tylko z około 90 dzieł. Były też przypadki, kiedy zamawiająca osoba zapomniała zmienić miejsce dostarczenia dokumentu, i szukała w wypożyczalni czegoś, co dostarczono do czytelni. Oczywiście, trudno jest winić czytelnika - OPAC jest przeładowany informacją, dlatego warto dokładnie czytać wszystkie wskazówki. Chociaż można też trafić na błędną (co zdarza się jednak bardzo rzadko), sugerującą np. możliwość wypożyczenia na zewnątrz, a tymczasem książka zawiera pieczątkę "do korzystania w czytelni".

Katalog komputerowy BUŚ funkcjonuje tylko kilka miesięcy i w dalszym ciągu jest usprawniany, przybywa w nim opisów oraz sposobów wyszukiwania. Procedurę zamawiania można łatwo opanować. A co o tym sądzą odwiedzający naszą bibliotekę? Czekamy na Wasze spostrzeżenia. Funkcjonalność każdego systemu sprawdzają bowiem jego użytkownicy.