Organizatorkami wydarzenia były dr Ewa Ficek i dr Katarzyna Sujkowska-Sobisz z Zakładu Lingwistyki Tekstu i Dyskursu Instytutu Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej oraz dr Magdalena Ochwat i dr hab. Małgorzata Wójcik- -Dudek z Katedry Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Współorganizatorami byli: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM”, Fundacja Wiedzy i Dialogu Społecznego „Agere Aude” oraz Stowarzyszenie Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia”.

Niewątpliwym atutem wydarzenia była nie tylko wielość perspektyw myślenia o społeczeństwie obywatelskim, ale również różnorodność form aktywności: od wykładów eksperckich, przez referaty, panele dyskusyjne czy plakaty po prezentacje studenckich projektów społecznych przygotowanych przez uczestników projektu realizowanego na Wydziale Filologicznym pn. „Projekt kariera – rozwój kompetencji studentów kierunku komunikacja promocyjna i kryzysowa” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Spotkanie otworzyło wystąpienie prof. zw. dr hab. Bożeny Witosz (UŚ) pt. „O rozproszonych śladach dyskursu obywatelskiego w przestrzeni publicznej współczesnej Polski”. Prelegentka podjęła próbę zdefiniowania kategorii obywatela, wskazała również ślady modelu obywatelskości w dzisiejszym dyskursie publicznym. Kolejny wykład pt. „Chybiony kurs – pedagogiczne warunki społeczeństwa obywatelskiego” przedstawił dr hab. Krzysztof Maliszewski (UŚ). Referent zwrócił uwagę, że urynkowienie szkół oraz uniwersytetów negatywnie wpłynęło na ich działalność, wprowadzając konieczność myślenia o wydajności. Następnym punktem programu była dyskusja panelowa prowadzona przez dr Ewę Ficek i dr Katarzynę Sujkowską-Sobisz. W panelu pt. „Jak budować społeczeństwo obywatelskie? Wartości, postawy, możliwości” poruszono problemy uwikłania idei społeczeństwa obywatelskiego w różne dyskursy, m.in. społeczne, polityczne czy edukacyjne. Pierwszy dzień zakończyły obrady w sekcjach tematycznych: „Praktyczny wymiar kształcenia obywatelskiego w szkole” oraz „Projekty studentów komunikacji promocyjnej i kryzysowej zrealizowane w ramach «Projektu kariera»”. Odbyły się także warsztaty adresowane do członków Młodzieżowego Sejmiku Województwa Śląskiego i Młodzieżowych Rad Miast w województwie śląskim oraz prezentacja posterów przygotowanych nie tylko przez naukowców czy studentów, ale i przez przedstawicieli instytucji samorządowych, jednostek oświatowych oraz organizacji pozarządowych.

W drugim dniu wydarzenia jako pierwszy zabrał głos prof. dr hab. Ryszard Koziołek (UŚ), który w wystąpieniu „Humanista sygnalista” podkreślił, że jednym z celów kształcenia humanistycznego powinna być samodzielność krytycznego myślenia – edukacja kształcąca „dla buntu”. Z kolei wypowiedź dr hab. Ewy Jarosz pt. „Aktywne obywatelstwo dzieci – czyli rzecz o sensie i bezsensach urzeczywistniania partycypacji społecznej młodego pokolenia” oscylowała wokół problemów dyskursu o partycypacji dzieci oraz kwestii relacji międzypokoleniowych. W ostatnim wygłoszonym wykładzie eksperckim pt. „Kto jest twoim bliźnim? Kilka uwag o etyce obywatelskiej” prof. dr hab. Krzysztof Wieczorek (UŚ) dowodził, powołując się na etymologię wyrazów bliźni i obywatel, że fundamentem etyki obywatelskiej w kulturze polskiej są dwie biblijne postaci: miłosierny Samarytanin oraz miłujący ojciec. Dwudniową konferencję zamknął panel pn. „Filozofia edukacji” prowadzony przez prof. dr hab. Ewę Jaskółową (UŚ), w którym uczestniczyli prof. dr hab. Anna Janus-Sitarz (UJ), dr hab. Maciej Fic (UŚ) oraz mgr Przemysław Fabjański, dyrektor Akademickiego Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Chorzowie.

Najistotniejszą wartością przedstawianego wydarzenia pozostaje wieloaspektowość spojrzeń na kwestie wartości czy możliwości partycypacji społecznej. Osoby zainteresowane problematyką poruszaną na konferencji mogą przekonać się o wysokiej jakości merytorycznej i doniosłości edukacyjnej spotkania dzięki przygotowanej przez organizatorów konferencji multimedialnej publikacji zbierającej większość wystąpień, która dostępna jest na stronie www.spoleczenstwoobywatelskie.edu.pl.

Mariola Gawrońska
Jadwiga Maksym-Kaczmarek
Ewelina Niemiec
Magdalena Paprotny