Lektoraty, wykłady, seminaria, konwersatoria… ale także poznawanie kultury, literatury, sztuki oraz kuchni i życia codziennego krajów Dalekiego Wschodu. Wszystko to było możliwe dzięki wybitnym wykładowcom, którzy prowadzili zajęcia na tej specjalności – w zdecydowanej mierze przekazując informacje z pierwszej ręki: władającym piękną polszczyzną profesorom z Pekinu, Tokio i Seulu.

Studenci międzynarodowych studiów polskich z polonistami koreańskimi podczas wspólnych zajęć na Uniwersytecie Śląskim

Międzynarodowe studia polskie I stopnia oferują studentom kilka specjalności regionalnych. Ogromną popularnością cieszyła się w ubiegłym roku akademickim specjalność Europa Środkowo- -Wschodnia, która dawała im możliwość uczenia się języka czeskiego, zdobywania wiedzy o kulturze Czech, Słowacji, Węgier, ale też zobaczenia pięknego Ołomuńca i spotkania ze studentami polonistyki ołomunieckiej w ich siedzibie, zorganizowania wspólnej konferencji na temat języków polskiego i czeskiego, ciekawych zjawisk współczesnej kultury polskiej i czeskiej oraz wzajemnych stereotypów i autostereotypów.

W kolejnym roku zaproponowano specjalność kultury Dalekiego Wschodu. Z góry było wiadomo, że na wycieczkę wszystkich studentów do jednego z krajów objętych programem szansy nie będzie. Udało się jednak – co studenci nadzwyczaj doceniają – przenieść trochę Chin, Japonii i Korei Południowej do sal wykładowych. Pod koniec letniego semestru studenci mówią i piszą w stopniu podstawowym po koreańsku. Lektoraty prowadzi doktorant Wydziału Filologicznego, Koreańczyk z krwi i kości, absolwent licencjackiej polonistyki i magisterskich międzynarodowych studiów polskich, Chang Il You, piszący rozprawę doktorską o porównaniu honoryfikatywności koreańskiej z grzecznością staropolską. Swoje umiejętności językowe studenci mogli sprawdzić podczas spotkania z kilkunastoma studentami polonistyki w Seulu, uczestnikami folklorystycznego zespołu Mazurka, którzy przyjechali na warsztaty taneczno-wokalne do siedziby Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” do Koszęcina i jeden z dni spędzili jako goście na Wydziale Filologicznym. Studenci międzynarodowych studiów polskich zaprezentowali im swoje kraje: Brazylię, Macedonię, Białoruś, Ukrainę, Kazachstan i oczywiście… Polskę. Powitania i fragmenty prezentacji wygłaszali po koreańsku, co zachwyciło gości, wykrzykujących co chwila gromkie „wow!”. Obie grupy zwiedzały razem Centrum Informacji Naukowej i Bibliotekę Akademicką w Katowicach, rozmawiając nieustannie w obu językach: po polsku i po koreańsku, w utworzonych spontanicznie kilkuosobowych grupkach. Wiedzą o sobie teraz sporo i utrzymują mailowe kontakty.

Warsztaty chińskiej kaligrafii, studenci międzynarodowych studiów polskich z chińską praktykantką z Shenyangu

Ale dla studiów najważniejsze są wykłady, seminaria, konwersatoria. Zajęcia na tej specjalności poprowadzili wykładowcy wybitni – w zdecydowanej mierze przekazując informacje z pierwszej ręki: władający piękną polszczyzną profesorowie z Pekinu, Tokio i Seulu. Było to możliwe w dużej mierze dzięki temu, że Katedra Międzynarodowych Studiów Polskich wraz ze Szkołą Języka i Kultury Polskiej uzyskały z Narodowej Agencji Programu Erasmus kilka miejsc na realizację mobilności akademickiej właśnie z Chinami, Japonią i Koreą Południową. Kulturę i cywilizację oraz dzieje Chin wykładali prof. Zhao Gang i dr Li Yinan. Prof. Zhao Gang, dziekan Wydziału Języków i Kultur Europejskich na Pekińskim Uniwersytecie Języków Obcych (Beijing Foreign Studies University) miał 60 godz. wykładów, gdyż został zatrudniony na Uniwersytecie Śląskim jako prof. wizytujący. Zapoznał studentów z chińskimi dynastiami, literaturą chińską, architekturą. Dr Li Yinan – warto podkreślić, że to pierwsza i jak dotąd jedyna chińska polonistka, która stopień doktora uzyskała w Polsce, pisząc rozprawę pod kierunkiem prof. Romualda Cudaka i broniąc jej na Uniwersytecie Śląskim – skupiła się na filozofii dalekowschodniej, omawiając ze studentami podstawowe zasady konfucjanizmu, buddyzmu i taoizmu. Chińskie wykształcenie studentów międzynarodowych studiów polskich uzupełniały stypendystki, stażystki i doktorantki: Izabela Hernik, doktorantka, która na UŚ kończyła filologię angielską z programem tłumaczeniowym chińskim, o chińskiej muzyce (chińskich instrumentach, operze pekińskiej) mówiła Yu Shangmiao, absolwentka katowickiej Akademii Muzycznej, chińską kaligrafię studenci ćwiczyli praktycznie z Wang Le z Northeastern University w Shenyang. Ważnym uzupełnieniem była dla studentów możliwość uczestnictwa (dla nielicznych na żywo, dla większości dzięki transmisji online zrealizowanej przez Telewizję Internetową UŚ) w obchodach Nowego Roku Chińskiego 2017, które pod patronatem honorowym JM Rektora UŚ prof. dr. hab. Andrzeja Kowalczyka odbyły się w kopalni Guido w Zabrzu, a ważnym punktem programu był spektakl Zespołu Opery Pekińskiej Prowincji Hubei poprzedzony krótkim występem przygotowanym przez wykładowców i studentów anglistycznego programu tłumaczeniowego chińskiego (pod kierunkiem Katarzyny Bańki).

Ale nie tylko kultura znajduje się w programie tej specjalności międzynarodowych studiów polskich. Wśród wykładowców gości znalazł się też Wang Weijing z polskiego oddziału firmy Huawei odpowiadający za sprzedaż w sektorze publicznym w Polsce. Do interesariuszy zewnętrznych kierunku należy też m.in. Tadeusz Chomicki, ambasador tytularny, były ambasador pełnomocny i nadzwyczajny Rzeczypospolitej Polskiej w Chińskiej Republice Ludowej, obecnie przewodniczący Rady Programowej Fundacji Edukacji Polsko-Chińskiej.

Prof. Zhao Gang ze studentami drugiego i trzeciego roku międzynarodowych studiów polskich

Ważnym punktem programu jest wizyta w Ambasadzie Chińskiej Republiki Ludowej w Warszawie. Do Chin studentów nie można zawieźć, wizyta w Ambasadzie musi im zatem taką wycieczkę zastąpić. Studentów przywitał osobiście Jego Ekscelencja Ambasador ChRL, Xu Jian. Część wizyty stanowiło spotkanie i rozmowy z młodymi chińskimi dyplomatami – zdecydowana większość z nich świetnie mówi po polsku, języka polskiego uczyli się m.in. w czasie swoich studiów podczas rocznego stażu w Szkole Języka i Kultury Polskiej UŚ. Studenci do domów zabrali wrażenia, sporą wiedzę o dyplomacji, współpracy kulturalnej i gospodarczej między Polską i Chinami i przepiękne albumowe upominki.

Oczywiście sporo zajęć prowadzą też wykładowcy polscy, których kontakty z Chinami są długie i bliskie. Kino Dalekiego Wschodu prezentuje dr Agnieszka Tambor, wielokrotnie wykładająca w Pekinie, Shenyangu i Seulu, chińską kulturę i życie codzienne z perspektywy cudzoziemca, Polaka prezentowali studentom: Adam Antoniewicz, od czterech lat lektor języka polskiego w Shenyangu i dyrektor tamtejszego Centrum Studiów Polskich na Northeastern University, oraz dr Jagna Malejka, absolwenta UŚ, która na Dalekim Wschodzie pracuje już 11 lat – najpierw 6 lat w Pekinie jako lektorka i wykładowczyni na Pekińskim Uniwersytecie Języków Obcych, nauczycielka w Szkole Polskiej przy Ambasadzie RP w Pekinie i wreszcie jako redaktorka w sekcji polskiej Międzynarodowego Radia w Pekinie, a kolejne 5 jako profesor wizytująca na Tokijskim Uniwersytecie Studiów Międzynarodowych (Tokyo University of Foreign Studies). Studentów zafascynowały jej opowieści o codziennym życiu w tych wielkich azjatyckich stolicach, wypytywali o różnice między tym krajami: kulturowe, społeczne, kulinarne… Do zaprezentowania języków Azji – alfabetów, różnic systemowych, semantyki zostali zaproszeni specjaliści z Katedry Orientalistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: prof. Arkadiusz Jabłoński, autor bestsellera Japoński miszmasz, czy prof. Tomasz Wicherkiewicz, badacz języków mniejszościowych Europy i Azji, w tym m.in. języków ludu Ajnu na japońskiej wyspie Hokkaido, prof. Tomasz Lisowski, kierownik Zakładu Lingwistyki Antropologicznej UAM, wieloletni profesor wizytujący na Uniwersytecie Studiów Międzynarodowych Hankuk (Hankuk University of Foreign Studies), współtłumacz wraz z Kyong Geunem Oh przekładu na język polski siedemnastowiecznej powieści koreańskiej Kima Man Junga, pt. Sen ulotny jak obłok (tyt. oryg. koreańskiego: Guunmong).

Japonię i Koreę Południową studenci poznali także dzięki prezentacjom Japończyków i Koreańczyków pięknie mówiących po polsku. Z Seulu przyjechali: historyk, kierownik Katedry Polonistyki Uniwersytetu Hankuk prof. Kim Yeong Deong, który mówił o historii Korei, ale także historii polskich przesiedleńców w chińskiej Mandżurii (co stanowiło temat jego niegdysiejszej rozprawy doktorskiej), oraz dr Jiwone Lee, specjalistka od sztuki, książki ilustrowanej i współczesnej kultury koreańskiej. Z Japonii przyjechał do Katowic prof. Koji Morita, kierownik Katedry Języka Polskiego z Tokijskiego Uniwersytetu Języków Obcych. Prof. Morita to językoznawca, który doktoryzował się w Polsce, prowadząc badania o… pograniczu polsko-białoruskim. Japońską sztukę kaligrafii zaprezentowały studentom dwie wykładowczynie z UAM – Japonki z Katedry Orientalistyki: Maho Ikushima i Yuki Hiroe Jabłońska.

Galeria studenckich prac będących rezultatem ich zajęć z kaligrafii chińskiej i japońskiej niebawem zostanie zamieszczona na stronach Katedry Międzynarodowych Studiów Polskich. Kilkoro studentów złożyło wnioski o stypendia do Chin i do Korei. Ich fascynacja Dalekim Wschodem jest coraz silniejsza, a wiedza coraz większa. Już niedługo nie będzie pewnie lepszych specjalistów i znawców stosunków polsko-dalekowschodnich niż absolwenci międzynarodowych studiów polskich UŚ.