Tegoroczny, dziewiąty już Piknik Polskiego Radia BIS, organizowany, jak co roku na Rynku Nowego Miasta i Podzamczu w Warszawie wypadał w wyjątkowym roku. Z uwagi na setną rocznicę opublikowania przełomowych prac Alberta Einsteina ogłoszono go bowiem Światowym Rokiem Fizyki, a ponadto w tym roku wypada okrągła, osiemdziesiąta rocznica istnienia Polskiego Radia.

Ranga Pikniku jako ważnego wydarzenia na styku nauki i kultury wzrasta już od kilku lat. W poprzednim roku po raz pierwszy zaproszono do udziału w Pikniku naukowców i przedstawicieli świata kultury spoza Warszawy, nadając mu szerszy charakter i rangę wydarzenia na skalę kraju. Warszawski Piknik Naukowy oprócz zaproszonych gości z kilkunastu miast Polski gościł także przedstawicieli kilku państw europejskich. W charakterze gościa specjalnego Pikniku zaproszona została Republika Federalna Niemiec. W rezultacie, tegoroczny Piknik został wyróżniony przez Komisję Europejską jako jeden z najciekawszych projektów europejskich propagujących naukę.

Piknik odbywał się w sobotę 4 czerwca od wczesnych godzin przedpołudniowych do późnych godzin wieczornych. Pogoda dopisała znakomicie, a warszawska publiczność tradycyjnie już tłumnie oblegała od rana wszystkie stoiska i umiejscowioną na Rynku scenę główną.

Do organizacji i udziału w Pikniku po raz kolejny zostali zaproszeni pracownicy Zakładu Dydaktyki Fizyki Uniwersytetu Śląskiego. Stoisko naszego Uniwersytetu po raz kolejny umieszczono w honorowym miejscu - obok sceny głównej, przed stoiskami Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Fizyki PAN. Tematem wiodącym prezentacji naszego stoiska było ciśnienie atmosferyczne i hydrostatyczne. Działająca godzinami fontanna Herona skonstruowana z trzech 20 litrowych butli na wodę mineralną wzbudzała powszechne zdumienie i zainteresowanie, a dyskusjom o perpetuum mobile nie było końca. Każdy chciał uruchomić model starożytnej pompy Archimedesa, zobaczyć jak działa studnia Artezyjska i przekonać się na własnej skórze, jakie ciśnienie panuje na głębokości dwóch metrów pod wodą. Pokazy zgniatania stalowych puszek i beczek ciśnieniem atmosferycznym budziły podziw, a występ na scenie głównej i próby rozerwania półkul magdeburskich, skonstruowanych z dwóch garnków, przez coraz liczniejszą gromadę dzieci były świetną zabawą i spotkały się z gorącym aplauzem publiczności.

Światowy Rok Fizyki obfituje w wiele różnych festiwali, festynów, konkursów i wykładów otwartych dla szerokiej publiczności. Okazuje się, że jest wielu ludzi, którzy angażują się w organizację takich imprez, a odbiór społeczny ich działań wskazuje na tkwiącą głęboko w każdym z nas potrzebę zgłębiania prawd i poznawania otaczającego nas świata. Warto umożliwiać wszystkim, a zwłaszcza ludziom młodym przeżycie takiej przygody intelektualnej i kontakt z wartościami innymi niż dominujące w społeczeństwie konsumpcyjnym.

Jerzy Jarosz