ŻYCIORYS TADEUSZA KŁAKA

Prof. zw. dr hab. Tadeusz Kłak urodził się 21 sierpnia 1932 roku na pięknej ziemi świętokrzyskiej, w Porąbkach niedaleko Kielc. Szkołę średnią - liceum im. Księdza Piotra Ściegiennego w Kielcach - ukończył w roku 1951. W latach 1951 - 1956 studiował polonistykę w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Na lata studiów przypada debiut Tadeusza Kłaka, artykuł "Błogosławiona bądź chwilo" (O Bożym Narodzeniu w poezji polskiej) w dzienniku "Słowo Powszechne" 1953, nr 299. Za prawdziwy debiut jednak bohater dzisiejszej uroczystości uważa swój artykuł "Żeromski w słowach poetów", zamieszczony w tygodniku "Dziś i Jutro" 1953, nr 47.

Również jako student rozwijał Tadeusz Kłak ożywioną działalność w Kole Polonistów KUL: był przewodniczącym Sekcji Twórczości Własnej, a także redaktorem czasopisma "Teatr Akademicki". Od roku 1955 pracował jako dziennikarz we "Wrocławskim Tygodniku Katolików". Po obronie magisterium - napisanego pod kierunkiem prof. Ireny Sławińskiej - Tadeusz Kłak pracował w Bibliotece KUL-u, a następnie był zatrudniony jako instruktor w Wojewódzkim Domu Kultury w Lublinie. W roku 1960 zawarł związek małżeński z Heleną Sojat. Później, w latach 1961-1970 mieszkał w Nałęczowie, gdzie pełnił funkcję kierownika muzeum im. Bolesława Prusa. Najważniejszym chyba rezultatem naukowym owych nałęczowskich lat, które państwo Kłakowie zawsze wspominają z sentymentem, stała się przede wszystkim książka "W krajobrazie Nałęczowa" (1983).

Lata nałęczowskie to także okres niezwykle intensywnej działalności organizacyjnej, krytycznoliterackiej i naukowej Tadeusza Kłaka. Niezależnie od troski o Muzeum Prusa, zbierał on wówczas przez kilka lat materiały i przygotował scenariusz do - otwartego w roku 1968 w Lublinie - Muzeum Józefa Czechowicza. Kłak został członkiem Związku Literatów Polskich i współpracował z Redakcją "Polskiego Słownika Biograficznego.

W owych latach rozwinął też żywą działalność krytyczną na łamach lubelskiego tygodnika "Kamena". Zaś w roku 1970 obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę doktorską na temat: "Poezja Józefa Czechowicza". Promotorem pracy był prof. Kazimierz Wyka. Właśnie z rekomendacji Wyki został w tym samym roku Tadeusz Kłak zatrudniony w ówczesnym Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, uczelni, która została powołana do istnienia dwa lata wcześniej.

Warto może dodać w tym miejscu, że biografia nowo mianowanego adiunkta liczyła w roku 1970 ponad dwieście pozycji. A ilu takich adiunktów było wówczas w Polsce?

Katowickie lata Tadeusza Kłaka - to okres niezwykle intensywnej pracy naukowej, krytycznej i dydaktycznej, a z czasem - również działalności organizatora nauki. W roku 1973 ukazuje się drukiem praca doktorska "Czechowicz - mity i magia". W latach 1978-1979 Kłak wydaje dwutomową monografię "Czasopisma awangardy", pozycję o znaczeniu fundamentalnym dla badacza literatury międzywojnia, książkę, która stanowiła podstawę habilitacji, przeprowadzonej w roku 1977 na Uniwersytecie Jagiellońskim. A po tych książkach "na stopień" następuje cały szereg tomów, ważnych dla każdego, kto interesuje się dziejami polskiej awangardy literackiej i nie tylko literackiej. Dość wymienić "Reportera róż" (1979), "Ptaka z węgla" (1984), "Z Zagłębia do Starobielska. Droga Lecha Piwowara" (1991), "Stolik Tadeusza Peipera" (1993), a przecież do nich należy dodać zbiory cennych studiów o poetach i prozaikach z ostatnich dosłownie lat. Będą to zbiory rozpraw i artykułów: "Ogród świata" (1955), "Spojrzenia. Szkice o poezji Tadeusza Różewicza" i "Ewa Szelburg-Zarembina. 1899-1986)" - obie książki z roku 1999.

A przecież dorobek naukowy Tadeusza Kłaka to także blisko 20 poważnych prac redakcyjnych i edytorskich, obejmujących tak doniosłe pozycje, jak twórczość Józefa Czechowicza, źródła do dziejów awangardy, pisma Lecha Piwowara, czy "Dzieła" Ewy Szelburg-Zarembiny, o redakcji uczelnianych zeszytów naukowych nie wspominając.

Nie można w tym zwięzłym biogramie pominąć również licznych funkcji Tadeusza Kłaka - organizatora życia naukowego. Był sekretarzem Komisji Historycznoliterackiej Oddziału Katowickiego PAN, a później - przewodniczącym tejże Komisji. Przez kilka lat przewodniczył również Komitetowi Redakcyjnemu - wydawanej przez katowicki Oddział PAN - serii "Spotkania z literaturą". W latach 1983-1985 prof. Kłak był członkiem Komitetu Nauk o Literaturze, a w latach 1987-1990 wchodził w skład Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich. Tadeusz Kłak jest członkiem Towarzystwa Naukowego KUL-u i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Zaś gdy o naszej uczelni mowa, to wspomnieć należy, że Tadeusz Kłak w roku 1980 otrzymał stanowisko docenta, w roku 1987 tytuł profesora nadzwyczajnego, a w roku 1999 - tytuł profesora zwyczajnego. Od roku 1983 do roku 1992 Tadeusz Kłak kierował Zakładem Wiedzy o Kulturze i Życiu Literackim.

Cóż jeszcze dodać? Profesor Tadeusz Kłak wypromował 250 magistrów i 2 doktorów, recenzował 18 prac doktorskich i 10 habilitacyjnych, a także 4 wnioski o tytuł profesora. Przygotował też 3 recenzje doktoratów honoris causa.

Za swoje dokonania profesor Kłak był trzykrotnie wyróżniony nagrodami ministra, był też odznaczony "Srebrnym Krzyżem Zasługi" i odznakami "Zasłużony Działacz Kultury" i "Za zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego".
Bogate to dokonania, ale wydaje się, że najważniejszą ich cząstkę stanowi owych 400 pozycji bibliograficznych, spośród których aż 10 - to poważne autorskie pozycje książkowe.

Autorzy: Beata Gontarz