Mapy i druki z kolekcji prof. Jędrzeja Krakowskiego

Mapy Polski i Śląska z XVI, XVII i XVIII wieku oraz kilkanaście grafik przedstawiających m.in. historyczne widoki Krakowa to część kolekcji prof. Jędrzeja Krakowskiego przekazana w darze Uniwersytetowi Śląskiemu w Katowicach.

Prof. Jędrzej Krakowski
Prof. Jędrzej Krakowski

W zbiorze tym znalazło się siedem map. Wśród nich: mapa Polski z wydania Abrahama Orteliusa z 1584 roku oraz plan oblężenia Krakowa z 1657 roku. Na uwagę z pewnością zasługuje mapa Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego wykonana w 1750 roku przez niemieckiego matematyka, astronoma i kartografa Tobiasa Mayera. Zdobi ją barokowy kartusz z połączonymi herbami Polski, Litwy i Saksonii, a ciekawostką jest wizerunek awersu i rewersu tymfa – srebrnej monety z 1665 roku, z inicjałami króla: I[oannes] C[asimirus] R[ex] pod koroną.

W przekazanym zbiorze znalazła się także mapa Śląska z 1638 roku wykonana techniką miedziorytu przez pochodzącego ze Szwajcarii rytownika Matthäusa Meriana der Ältere. Ten cenny obiekt o wymiarach 26,5 cm na 34,2 cm jest przeróbką mapy niemieckiego pedagoga i kartografa Marcina Helwiga. W jej prawym górnym rogu znajduje się herb Śląska, a w lewym dolnym – tytuł w prostokątnym kartuszu wkomponowany w mitologiczną scenę rodzajową.

W kolekcji są ponadto: dwie mapy Polski wydane przez Zachariasa Chatelaina w Amsterdamie w 1735 roku, jedna z wedutami, czyli panoramami Krakowa, Wilna i Warszawy, druga z herbami miast oraz wydana przez Josepha de Laporte’a w Paryżu w 1786 roku Carte de la Pologne avec tous les Etats, qui y son annexes.

Oprócz map zbiór obejmuje:

  • kartę z pierwszym drukowanym widokiem Krakowa – jest to drzeworyt z łacińskiej edycji Liber chronicarum Hartmanna Schedela wydanej przez Antona Kobergera w Norymberdze w 1493 roku;
  • miedzioryt Matthausa Meriana z 1638 roku przedstawiający widok Krakowa;
  • widok Wawelu z 1686 roku;
  • XIX-wieczny staloryt z wedutą Warszawy;
  • XVIII-wieczny widok oblężenia Jasnej Góry Johanna Stridbecka;
  • XIX-wieczny miedzioryt przedstawiający Hutę Bankową w Dąbrowie z okolicą;
  • miedzioryt Die Konigshutte, z sygnaturą: Gez. v. c. Reiss;
  • piętnaście XIX-wiecznych grafik z widokami Krakowa, wykonanych techniką miedziorytu i stalorytu.

Obecnie trwają prace związane z przygotowaniem przestrzeni, w której będzie można zobaczyć mapy i druki z kolekcji prof. Jędrzeja Krakowskiego przekazane uczelni w darze.

Sylwetka prof. Jędrzeja Krakowskiego

Prof. Jędrzej Krakowski urodził się 3 maja 1940 roku w Radomsku. Był absolwentem Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie, pracował naukowo w Akademii Ekonomicznej w Katowicach, gdzie w 1972 roku uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych, w latach 1978–1980 kierował Zakładem Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych.

Był współorganizatorem i działaczem „Solidarności”. Po ogłoszeniu stanu wojennego został internowany i zwolniony z pracy.

W latach 1984–1989 pracował jako wykładowca i pracownik badawczy m.in. w Griffith University w Brisbane (Australia), The Australian National University w Canberze, The Brookings Institution w Waszyngtonie, Korea Development Institut w Seulu. Od 1990 do 1994 roku pełnił misję ambasadora RP w Seulu, w Republice Korei. W 1995 roku uzyskał habilitację na Uniwersytecie Warszawskim.

Po powrocie do Katowic związał się z Uniwersytetem Śląskim. W latach 1996–2010 był profesorem Uniwersytetu Śląskiego i dyrektorem Ośrodka Studiów Ekonomicznych.

Był autorem kilkudziesięciu rozpraw i artykułów naukowych, a także licznych tekstów publicystycznych poświęconych głównie problematyce finansów międzynarodowych i integracji europejskiej. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Solidarności, Orderem Zasług Dyplomatycznych Republiki Korei oraz medalem Komisji Edukacji Narodowej. Zmarł 30 listopada 2022 roku w Katowicach.

Autorzy: Małgorzata Kłoskowicz
Fotografie: archiwum rodzinne