Śląski Oddział Polskiego Towarzystwa Geograficznego (PTG) z siedzibą w Katowicach obchodził jubileusz 90. lat działalności

Podtrzymywanie tradycji polskiej geografii

W maju 1929 roku Zarząd PTG w Warszawie podjął decyzję o powstaniu oddziału śląskiego. Był on był trzecim terenowym PTG w Polsce zaraz po oddziale krakowskim (1922) i łódzkim (1929), jednak dopiero 13 grudnia 1948 roku stał się w pełni samodzielną strukturą. 4 czerwca w Bibliotece Śląskiej z okazji jubileuszu odbyła się uroczysta sesja naukowa pt. „Geografia i geografowie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim”, której organizatorami byli Oddział Katowicki Polskiego Towarzystwa Geograficznego i Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej.

Uroczysta sesja naukowa pt. „Geografia i geografowie na Górnym
Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim”
Uroczysta sesja naukowa pt. „Geografia i geografowie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim”

Sesję naukową otworzył dyrektor Biblioteki Śląskiej dr hab. prof. UŚ Zbigniew Kadłubek, który powiedział.

– Dzięki państwa pracy geografia mogła się rozwijać, budować swoją historię. Ten czas powinien być poświęcony refleksji dotyczącej przeszłości i przyszłości Towarzystwa, ale także świętowaniu i radości z osiągnięć.

Głos zabrał dyrektor Instytutu Badań Regionalnych prof. zw. dr hab. Ryszard Kaczmarek:

– Dla Instytutu Badań Regionalnych współpraca z państwem jest szczególna. Poziom naukowy i metodyka badań prezentowane przez Towarzystwo są na bardzo wysokim poziomie.

Następnie przewodniczący Oddziału Katowickiego PTG dr hab. Adam Hibszer rozpoczął część naukową od wystąpienia z referatem pt. Początki działalności PTG w Katowicach. Historia Oddziału rozpoczyna się 6 maja 1929 roku. Wtedy to z inicjatywy dr. Wacława Olszewicza został on założony. Zrzeszał 60 geografów, którzy wcześniej już podejmowali działania w ramach Zrzeszenia Polskich Nauczycieli Geografii. Posiedzenia naukowe i popularnonaukowe starano się organizować z wieloma śląskimi towarzystwami naukowymi, m.in. historycznym czy ekonomicznym, by móc rozszerzać pola badań i wymiany doświadczeń. Ważne były także prace w trakcie wyjazdów naukowych. Przyszedł jednak trudny czas dla katowickiego oddziału. W 1933 roku liczba członków spadła do 15 i w kolejnym został on rozwiązany. Do pewnego rodzaju odrodzenia doszło dopiero po wojnie. We wrześniu 1947 roku dzięki staraniom mgr Marii Suboczowej i dr. Antoniego Wrzoska powołano koło PTG w ramach Oddziału Krakowskiego. Pierwszym prezesem Zarządu został dr Leon Stolarzewicz. Od 1999 roku tę funkcję pełni dr hab. Adam Hibszer, jak jednak zapowiedział w trakcie referatu, nadchodzi czas na zmiany na tym stanowisku.

Jednym z najważniejszych zadań Towarzystwa jest współpraca z nauczycielami. Do tego została powołana sekcja, która była odpowiedzialna za popularyzację tej nauki na różne sposoby, nie tylko przez naukowe odczyty, ale i organizowanie wyjazdów, spotkań z prezentacją wybranych filmów. Efektem jest nie tylko rozpowszechnianie wiedzy, ale działania, których efektem są m.in. kolejne wyróżnienia w różnych konkursach i olimpiadach przedmiotowych uczniów zapraszanych do udziału w organizowanych wydarzeniach. Obecnie Katowicki Oddział może pochwalić się m.in. Sekcją Edukacji Geograficznej, Nauczycieli Przyrody i Geografii czy też Klubem Krasu i Speleologii.

Kolejny referat był poświęcony m.in. rozbudowanej współpracy PTG z Wydziałem Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, o której wcześniej wspomniał także dr hab. Adam Hibszer. Dr hab. prof. UŚ Urszula Myga-Piątek w wystąpieniu pt. Współczesne kierunki badań geograficznych na Uniwersytecie Śląskim przedstawiła niezwykle rozbudowany zakres działań podejmowanych przez pracowników uczelni. W bardzo zajmujący sposób dr hab. Renata Dulias w referacie Krajobraz Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego na tle granic przyrodniczych omówiła nie tylko główne zagadnienie wystąpienia, ale pokazała wiele zdjęć z pracy w terenie, którym towarzyszył humorystyczny komentarz. Badaczka pokazała, że geografia to nie tylko fascynująca nauka, ale i jej wielka pasja.

Pierwszą część sesji zamknęło wystąpienie dr. hab. Damiana Absalona z Katedry Geografii Fizycznej UŚ pt. Zbiorniki wodne i ich możliwości w kontekście łagodzenia skutków zmian klimatu. W drugiej części jubileuszowej sesji referaty zostały wygłoszone przez prof. dr. hab. Jerzego Rungego, kierownika Zakładu Geografii Społecznej UŚ (pt. Społeczno-gospodarcze i przestrzenne wyzwania przemian konurbacji katowickiej), i przez dr. hab. Sławomira Sitka, adiunkta w Katedrze Geografii Ekonomicznej UŚ (Aktualne problemy demograficzne i gospodarcze Górnośląsko- -Zagłębiowskiej Metropolii). Wydarzeniu towarzyszyła wystawa 100 lat Polskiego Towarzystwa Geograficznego

Autorzy: Agnieszka Niewdana
Fotografie: Anna Kubica