21 lutego na Wydziale Nauk Społecznych UŚ odbyło się spotkanie z Krzysztofem Mroziewiczem, autorem książki Fidelada. Podróż w czasie politycznym

O trudnych losach Kuby

Krzysztof Mroziewicz jest znanym publicystą, byłym korespondentem wojennym i dyplomatą. W latach 1996–2001 pełnił funkcję Ambasadora Polski w Indiach, Sri Lance i Nepalu. Przez wiele lat był związany z programem TVP „7 dni świat” jako komentator spraw międzynarodowych, jest także członkiem kolegium „Polityki”, ukazywanym przez czytelników tego tygodnika jako jeden z najchętniej czytanych autorów.

Krzysztof Mroziewicz jest autorem wielu artykułów i książek komentujących sprawy międzynarodowe
Krzysztof Mroziewicz jest autorem wielu artykułów i książek komentujących sprawy międzynarodowe

Wielokrotnie nagradzany – jako dziennikarz Państwowej Agencji Prasowej został wyróżniony honorową legitymacją (obok Ryszarda Kapuścińskiego i Wojciecha Jagielskiego), jest również laureatem trzech Wiktorów, Złotego Medalu Uniwersytetu Wrocławskiego i medalu z okazji 300-lecia tejże uczelni, a także Honorato Gratias Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu. Obecnie zajmuje się nie tylko publicystyką, jest także wykładowcą Uniwersytetu Warszawskiego oraz WSNHiD.

Krzysztof Mroziewicz jest autorem wielu artykułów i książek komentujących sprawy międzynarodowe, szczególnie zaognione sytuacje polityczne na świecie. Wśród jego najważniejszych publikacji wymienia się m.in.: Dziennikarz w globalnej wiosce; Ucieczka do Indii; Bezczelność, bezkarność, bezsilność. Terroryzmy nowej generacji; Ćakra, czyli kołowa historia Indii czy Moc, niemoc i przemoc. Autor jest cenionym znawcą tematyki międzynarodowej, na co bez wątpienia wpłynęły jego dziennikarskie doświadczenia – jako korespondent wojenny relacjonował wydarzenia w Nikaragui, Afganistanie i Sri Lance – a także praca w polskich placówkach dyplomatycznych w Azji.

Mroziewicza przygoda z Kubą rozpoczęła się w latach 1976–1977, kiedy to, będąc jeszcze młodym dziennikarzem, przyjechał na wyspę i podjął w Hawanie pracę jako robotnik budowlany. Pierwsze zetknięcie z tym krajem i pierwsza fascynacja zaowocowały powstaniem kilkunastu reportaży, połączonych i wydanych w 1978 roku pod wspólnym tytułem Guantanamera: korespondencja z Hawany. Autor ukazuje w nich życie codzienne Kubańczyków, naznaczone trudną historią i uzależnione od sytuacji politycznej w kraju, zdominowane przez rewolucyjne ideały i pełne nadziei związanych z osobą Fidela Castro i utopijną wizją socjalistycznej, szczęśliwej przyszłości Kuby.

Rozpoczęta wtedy przygoda trwała kolejne 35 lat, podczas których autor mieszkał, wyjeżdżał i wielokrotnie powracał na gorącą wyspę. Po rozszerzeniu, uzupełnieniu i dodaniu aktualnego komentarza, Guantanamera... została obecnie wydana ponownie, tym razem jako pierwsza część książki Fidelada. Podróż w czasie politycznym, której poświęcone było spotkanie na Wydziale Nauk Społecznych.

O ile pierwsza część książki została opatrzona hasłem „Fascynacje”, o tyle druga nosi tytuł „Irytacje” i jest poświęcona raczej wielkiemu rozczarowaniu, jakie przyniosła z czasem polityka Fidela Castro. Mroziewicz przeprowadza tutaj wnikliwą analizę reżimu, ukazując całe zaplecze problemów politycznych, gospodarczych i społecznych na Kubie, a także przyglądając się uważnie postaci samego dyktatora, jego drodze do władzy, podejmowanym działaniom i ich efektom.

Mroziewicz znalazł złoty środek między stylem historycznym, reportażowym głosem dziennikarza oraz pamiętnikarskim tonem własnych starych zapisków, dokumentujących prywatne przeżycia i doświadczenia. Prowadząc czytelnika po zaniedbanych uliczkach Hawany, pokazuje nie tylko biedę, ucisk i represje, ale także te najbardziej fascynujące elementy spełniającego się na jego oczach mitu gorącej, pachnącej dymem z cygara, tropikalnej Kuby, ze wszystkimi jej ekscytującymi atrybutami i kontrowersjami.

Spotkanie, którego organizatorami byli Instytut Nauk Politycznych UŚ oraz wydawnictwo Zysk i S-ka, zgromadziło sporą grupę słuchaczy. Jeden z uczestników, doktorant politologii Michał Kopański, mógł porównać opowieść autora Fidelady z własnymi doświadczeniami: – Wizytę na Kubie miałem przyjemność odbyć na przełomie roku 2008 i 2009. W tym czasie obchodzono 50. rocznicę obalenia dyktatury Batisty i przejęcia władzy przez Fidela et consortes. Według mnie to karaibska wersja tego, co Polacy znają z PRL. O tyle różna, że tam w zasadzie każdy ma kogoś w USA, dzięki czemu od czasu do czasu dostanie od rodziny jakąś paczkę lub pieniądze, pomagające choć trochę uporać się z biedą. W kraju kwitnie kapitalizm państwowy, czyli spółki joint venture z udziałem zagranicznego kapitału (najczęściej hiszpańskiego).

Fidelada wymaga od czytelnika posiadania już pewnej wiedzy historycznej i orientacji w opisywanych sprawach międzynarodowych, ale niewątpliwie warto zaangażować się w temat i lekturę książki Mroziewicza, choćby po to, by poczuć prawdziwy klimat Kuby, który tak zafascynował autora.

Autorzy: Ewa M. Walewska
Fotografie: Agnieszka Sikora