Prorektor prof. UŚ dr hab. Czesław Martysz

Nowy rok akademicki zapowiada się jako czas trudnej i odpowiedzialnej pracy całej społeczności akademickiej. Z dniem 1 października 2011 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Wprowadzone zmiany szeroko wkraczają w sferę uprawnień studentów, doktorantów i pracowników uczelni, zmieniają nieco zasady prowadzenia badań naukowych, ale przede wszystkim zmieniają dotychczasowy model studiowania. W modelu tym szczególny nacisk kładzie się na nową jakość świadczonych usług edukacyjnych, opartych na wymierzalnych efektach kształcenia. Zwiększona zostanie także swoboda i autonomia programowa uczelni w formowaniu oferty kierunków kształcenia, co stwarza jej większą możliwość elastycznego reagowania na pojawiające się potrzeby rynku pracy i pozwala na kształcenie takich absolwentów, którzy spełniając stawiane przez pracodawców wymagania, nie będą mieli problemu ze znalezieniem zatrudnienia.

Tworząc propozycję oferty dydaktycznej, uczelnia będzie poszukiwać nowej formuły działania opartej na współpracy z pracodawcami i analizie potrzeb rynku pracy. Zakładam, że przyszłe, nowoczesne i innowacyjne programy studiów wpłyną na poprawę jakości prowadzonego kształcenia, pozwolą na pełniejsze wykorzystanie potencjału nauczycieli akademickich, a także na rozwinięcie talentów naszych studentów i dostosowanie ich kompetencji do potrzeb społecznych.

Zwiększona autonomia uczelni jest jednak dużym wyzwaniem i wymaga samodzielnego przygotowania przez poszczególne jednostki organizacyjne (wydziały) nowych programów studiów, zgodnie z metodologią Krajowych Ram Kwalifikacji. Początek roku akademickiego musimy więc wykorzystać na zapoznanie władz wydziałowych i pracowników uczelni z zakresem zmian wprowadzonych przez nowelizację ustawy, poprzez organizację seminariów, szkoleń, konsultacji itp. Musimy także opracować projekty nowych regulacji wewnętrznych, umożliwiających realizację uprawnień i zobowiązań ustawowych, takich jak statut, regulamin studiów, wytyczne dla poszczególnych wydziałów w zakresie tworzenia nowych programów studiów.

W obszarze dydaktyki zmiany prowadzić będą do przeglądu dotychczasowych programów studiów, dokonania ich modyfikacji lub skonstruowania nowych programów uwzględniających efekty kształcenia wskazane w Krajowych Ramach Kwalifikacji. Rozważymy wprowadzenie na niektórych kierunkach studiów profilu praktycznego zamiast – lub obok – profilu ogólnoakademickiego. Studia realizowane według nowych planów nauczania rozpoczną studenci, którzy podejmą naukę od roku akademickiego 2012/2013. Należy pamiętać, że zwiększona autonomia to także większa odpowiedzialność uczelni za jakość kształcenia i wydany dyplom. Uczelnia musi również sama opracować i wdrożyć system kontroli oceny procesu nauczania. Należy podkreślić, że na Uniwersytecie Śląskim działa, wprowadzony już w 2007 roku, wewnętrzny System Zapewniania i Doskonalenia Jakości Kształcenia. Jest to kompleksowy system procedur ewaluacji przebiegu i rezultatów kształcenia.

Warto zaznaczyć, że nasze starania o zapewnienie najwyższego poziomu świadczonych usług edukacyjnych zostały w roku 2011 dostrzeżone i nagrodzone, prowadzony bowiem na Wydziale Artystycznym kierunek – edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych, uzyskał ocenę wyróżniającą Państwowej Komisji Akredytacyjnej. To drugi, oprócz filologii angielskiej, kierunek studiów na Uniwersytecie Śląskim, który otrzymał ocenę wyróżniającą. Niewątpliwym osiągnięciem jest uzyskanie w tym roku przez kierunek chemia, prowadzony na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii na poziomie studiów licencjackich i magisterskich, akredytacji europejskiej na okres 5 lat.

Wdrożenie Krajowych Ram Kwalifikacji wiąże się z oczekiwaniami dotyczącymi zwiększenia przejrzystości i uznawalności wykształcenia, a tym samym mobilności studentów i pracowników uczelni – i to nie tylko w sferze wyjazdów zagranicznych, ale także krajowych. W chwili obecnej taką rolę pełni wykreowany przez uczelnie uniwersyteckie program wymiany studentów MOST. Od tego roku program ten umożliwia także doktorantom odbywanie części studiów w innych uniwersytetach.