"Ofiarowane profesorowi Antoniemu Agopszowiczowi"

Jest piękny obyczaj w świecie nauki, iż dla specjalnego uczczenia kogoś wybitnego grono kolegów, współpracowników i uczniów przygotowuje dzieło zbiorowe dedykowane teł właśnie osobie. Tradycja ta narodziła się prawdopodobnie w kręgach nauk humanistycznych gdzieś u schyłku poprzedniego stulecia, dziś bez różnicy spotykamy się z nią we wszystkich naukach - także w przyrodniczych, ścisłych, technicznych.

Najnowszym przejawem żywotności tej tradycji na naszej uczelni jest tom "Rozpraw z prawa cywilnego, i ochrony środowiska" autorstwa 22 prawników-uczonych polskich. A tym, któremu dzieło to zostało ofiarowane jest Profesor Antoni Agopszowicz pracownik katowickiego Wydziału Prawa i Administracji jeszcze od czasów gdy był to fragment filii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W życiu naszej uczelni uczestniczy Profesor Agopszowicz nader aktywnie, nie tylko prowadząc w niej swoje ind dualne i zespołowe race badawcze, nie tylko prowadząc wykłady i seminaria ale także angażując się, właściwie zawsze, w różne obszary pracy organizatorskiej w obrębie uniwersytetu. Trzeba tu przede wszystkim wymienić funkcję dziekana Wydziału Prawa i Administracji w latach 1981-82 i przeprowadzenie wydziału przez ten trudny czas w sposób, który zyskał mu szacunek pracowników i studentów, niezależnie od tego po jakiej stronie ówczesnych konfliktów się opowiadali. Wcześniej, w pierwszej kadencji władz wydziału w ramach Uniwersytetu Śląskiego był prodziekanem. Od kilku lat przewodnicząc uniwersyteckiej Radzie Wydawnicze, . Dodamy - do pełnego obrazu organizatorskich obszarów aktywności Profesora - bodaj po raz drugi pełnioną funkcję przewodniczącego Uczelnianej Komisy Wyborczej.

Prof. Agopszowicz urodził się w 1919 roku we Lwowie. Studia prawnicze rozpoczął na rok przed wybuchem wojny w Poznaniu. Po żołnierskim udziale w kampanii wrześniowe) znalazł się w Warszawie gdzie spędził lata okupacji, m.in. kontynuując studia w ramach tajnego nauczania i uczestnicząc w stopniu podporucznika w Powstaniu Warszawskim. Po upadku Powstania został wywieziony do niewoli, z której powrócił w 1946 roku. W 1947 roku ukończył studia a dwa lata później uzyskał stopień doktora prawa na uniwersytecie w Poznaniu. Aż do roku 1968 związany był z praktyką prawniczą wykonując zawód radcy prawnego i adwokata. Jednocześnie publikował rozprawy naukowe co w 1965 roku zaowocowało stopniem naukowym docenta (także na Wydziale Prawa UAM). Dwa lata przed całkowitym związaniem się z organizującym się katowickim Wydziałem Prawa i Administracji pracował prof. Agopszowicz na samodzielnym stanowisku naukowym w Głównym Instytucie Górnictwa. W 1974 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego a w 1981 profesora zwyczajnego.

Gdy przyszedł na nasz Wydział Prawa i Administracji, trudno powiedzieć co większy budziło lęk wśród ówczesnej (a zapewne także następnych) generacji studentów: czy surowe egzekwowanie wiedzy przez prof. Agopszowicza czy wykładany przez Niego przedmiot prawo górnicze, tylko tutaj - w Katowicach nauczane obowiązkowo i tylko tutaj wyodrębnione w samodzielną katedrę, właśnie przez Profesora zorganizowaną i kierowaną. W każdym razie ci, którzy pomyślnie przebrnęli przez egzamin u Profesora zapewne na długo, może nawet na zawsze zapamiętali prawnicze definicje np. "górotworu" albo "obszaru górniczego". A także, zdaje się, do dziś nie całkiem wygasły spór o to czy prawo górnicze to fragment prawa cywilnego czy też osobny dziw (i w związku z tym osobna nauka) prawa.

W świecie prawników (i poza nimi) Profesor Agopszowicz ma renomę najwybitniejszego znawcy zagadnień prawnych górnictwa i pioniera tej dziedziny, choć sam często podkreśla swój "cywilistyczny" rodowód. A że górnictwo Jest nie tylko dobrodziejstwem ale także i cywilizacyjnym obciążeniem - prof. Agopszowicz szeroko zajmuje się również prawnymi aspektami uciążliwości przemysłu wydobywczego czyli ochroną środowiska.

W ostatnich latach zainteresowania badawcze Profesora skierowały się ku problematyce samorządowej. W dokonującą się gruntowną reformę ustrojową prof. Agopszowicz zaangażowany jest bezpośrednio - jako współautor projektów ustaw kładących podwaliny prawne dla odradzającej się samorządności, a także pośrednio - kierując nową Katedrą Prawa Samorządu Terytorialnego, prowadząc wykłady z tej problematyki a także publikując rozprawy i skrypty.

W biografiach naukowych zwykle pomija się bardziej osobiste pasje i zainteresowania osób, których dotyczą. Na tych łamach nie musimy się tak bardzo trzymać tej zasady więc powiedzmy i to, że prof. Agopszowicz znany jest w kręgu swego wydziału jako zapalony turysta, obieżyświat, w najlepszym znaczeniu tego słowa. Piesze wędrówki po rodzimych górach, samochodowe wyprawy z przyczepą kempingową po Europie, aż po zorganizowane formy zwiedzania świata (lndie, Nepal) - wszystko to było Jego udziałem. Zawsze wraca z tych wypraw z bogatą dokumentacją fotograficzną, którą potem chętnie pokazuje i komentuje. Pasją podróżniczą Profesor albo zaraża swych uczniów (są dowody!) albo po prostu przyciąga do siebie tych którzy już jakoś noszą ją w sobie. Nie jest chyba dziełem przypadku, iż "ofiarowane Profesorowi" "Rozprawy" zredagował Jego uczeń i następca na Katedrze Prawa Górniczego - prof. Aleksander Lipiński, także obieżyświat, który będąc skąd inąd jachtowym kapitanem żeglugi wielkiej, dowodził w pamiętnym rejsie śląskich żeglarzy dookoła świata na jachcie "Asterias".

W sobotę 27 marca - gdy niniejszy numer "GU" będzie drukowany - na Wydziale Prawa i Administracji odbywać się będzie uroczystość wręczenia profesorowi Antoniemu Agopszowiczowi ofiarowanej Mu księgi. Dużo sił twórczych i dobrego zdrowia życzymy Panu, Panie Profesorze.

Autorzy: S.