Kwestia utworzenia Wydziału Teologicznego w Uniwersytecie Śląskim nie pojawiła się niespodziewanie. Już przed ośmiu laty Senat Uczelni życzliwie rozpatrywał zainteresowanie tą sprawą, podejmując 26 marca 1991 roku uchwałę, w której formułuje potrzebę powołania Wydziału Teologicznego i wnosi o podjęcie stosownych przewidzianych prawem kroków zmierzających do erygowania Wydziału. Czytamy w tym dokumencie, co następuje: "Wyrażamy głębokie przekonanie, iż utworzenie Wydziału Teologicznego leży zarówno w interesie Uniwersytetu, jak i regionu (między innymi rola świeckich teologów w szkole)" - dokument  1.

To przekonanie o charakterystycznym dla europejskiego uniwersytetu wzbogacaniu się dyscyplin naukowych przez wzajemny kontakt i refleksję metafizyczną i etyczną, leży u podstaw prac nad powołaniem Wydziału Teologicznego. Aby proces ten mógł nastąpić w sposób harmonijny i służący najlepiej interesowi i przyszłości Uniwersytetu, musi szanować wymogi naukowej, dydaktycznej i ekonomicznej rzeczywistości, w której działa Uczelnia. Dlatego też kolejny, przyjęty przez Senat 7 kwietnia 1998 roku dokument potwierdza konieczność powołania Wydziałów Teologicznego i Zarządzania wiążąc ich erygowanie ze "spełnieniem przez nie warunków umożliwiających uzyskanie pełnych praw akademickich już w chwili ich powoływania" - dokument  2.

Opierając się na takim stanowisku Senatu, Władze Uniwersytetu podjęły bezpośrednie rozmowy z Arcybiskupem Metropolitą Katowickim na temat warunków, trybu, lecz również i problemów łączących się z utworzeniem w przyszłości Wydziału Teologicznego w naszym Uniwersytecie. Spotkaliśmy się z dużą otwartością i życzliwością. W pełni rozumiejąc nieodzowność warunku, by powoływany Wydział posiadał odpowiednią wagę naukową i dydaktyczną, Jego Ekscelencja Arcybiskup Damian Zimoń, dekretem z 1 września 1998 roku powołał pozostający w jurysdykcji Kościoła Instytut Teologiczno-Pastoralny w Katowicach, który połączył 6 kościelnych instytucji naukowo-dydaktycznych (w tym jednostek Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Akademii Teologii Katolickiej). W ten sposób zostało stworzone zaplecze kadrowe (11 samodzielnych pracowników naukowych, w tym 4 profesorów tytularnych) dla przyszłego Wydziału. Ponieważ dalsze przewody habilitacyjne i profesorskie są w toku, istnieją poważne przesłanki, by jesienią 1999 roku został osiągnięty stan kadrowy upoważniający do wszczęcia procedury prowadzącej do uzyskania przez Wydział praw akademickich.

Na wniosek Księdza Arcybiskupa Damiana Zimonia, Konferencja Episkopatu Polski poparła 23 września 1998 roku wniosek o utworzenie Wydziału Teologicznego w Uniwersytecie Śląskim, o czym pismem z 17 listopada Ksiądz Prymas Józef Glemp powiadomił Kongregację Wychowania Katolickiego Stolicy Apostolskiej. Poparcie to otwierało drogę do dalszych, formalnych działań.

Aby utworzenie Wydziału nie kładło się cieniem na polityce kadrowej Uniwersytetu, Rektor wystąpił pismem z 3 grudnia 1998 roku do Ministra Edukacji Narodowej o przydzielenie 30 nowych etatów naukowo-dydaktycznych dla tworzonego Wydziału - dokument  3.

W dniu 15 grudnia 1998 roku Rektor powołał Komitet Patronacki, który ma służyć radą i pomocą Władzom Uczelni i całej Społeczności Akademickiej przy pracach nad erygowaniem Wydziału. W skład Komitetu weszli następujący Państwo Profesorowie: Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Irena Heszen-Niejodek, August Chełkowski, Roman Ger, Ireneusz Opacki, Maksymilian Pazdan, Marian Pulina, Krzysztof Rostański, Andrzej Różkowski, Wojciech Świątkiewicz, Manfred Uglorz, Leon Chełmicki-Tyszkiewicz, Krzysztof Zanussi.

Komitet odbył kilka spotkań, w trakcie których dyskutowano nad wieloma aspektami podjętych już prac, dzielono się uwagami, nadziejami i wątpliwościami łączącymi się z oczekiwanym utworzeniem Wydziału. Nie starając się oddać bogactwa głosów w tej debacie można powiedzieć, iż Dyskutanci podkreślali konieczność powołania w Uniwersytecie Wydziału Teologicznego nadając mu w miarę możliwości otwartą, ekumeniczną formułę. Aby odpowiedzieć na tę bardzo ważną potrzebę Rektor wystosował zaproszenie do współpracy przy tworzeniu Wydziału do Władz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego - dokument  4, spotykając się z bardzo życzliwym stanowiskiem Jego Ekscelencji Księdza Biskupa Rudolfa Pastuchy, który podczas wizyty złożonej w Uniwersytecie 25 marca 1999 roku zadeklarował zainteresowanie obecnością teologii protestanckiej na erygowanym w przyszłości Wydziale - dokument  10.

Pismem z 28 stycznia 1999 roku Władze Diecezji Katowickiej Kościoła Katolickiego podały liczbę pomieszczeń rezerwowanych na potrzeby Wydziału (mieszczą się one wszystkie w budynkach należących do Kościoła) oraz deklarowały przekazanie odpowiedniego zbioru bibliotecznego w depozyt Uniwersytetu - odpowiednie zapisy zawierają dokumenty 7 i 9. Przy poważnych brakach lokalowych Uniwersytetu, erygowanie Wydziału Teologicznego nie będzie więc w żadnej mierze odbywało się kosztem pomieszczeń należących do innych jednostek Uczelni.

Po zapoznaniu się z niezbędną dokumentacją i po dyskusji z udziałem Władz Rektorskich, Senacka Komisja ds. Organizacji i Rozwoju Uniwersytetu Śląskiego poparła starania o powołanie w naszym Uniwersytecie Wydziału Teologicznego - dokument  5.

Pismem z 28 stycznia 1999 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej piórem Pana Wiceministra Jerzego Zdrady przypomniało, iż w świetle obowiązujących po ratyfikacji konkordatu przepisów, procedura powoływania wydziałów teologicznych przez senaty uczelni uzależniona jest od uzyskania stosownej zgody Stolicy Apostolskiej oraz podpisania właściwego porozumienia między Ministerstwem Edukacji Narodowej a Władzami Kościoła Katolickiego - dokument  6.

Następnym krokiem było podjęcie prac nad przygotowaniem niezbędnych dokumentów roboczych obejmujących - zgodnie z wymogami - trzy teksty:

• porozumienie Rektora Uniwersytetu z Arcybiskupem Diecezji Katowickiej stwierdzające wolę i zasady powołania w przyszłości Wydziału Teologicznego przez Senat Uniwersytetu Śląskiego, co może nastąpić dopiero po uzyskaniu stosownej zgody Stolicy Apostolskiej i podpisania odpowiednich umów między MEN a Władzami Kościoła Katolickiego w Polsce - dokument  7;
• projekt uchwały, która zostanie przedłożona pod obrady Senatu po spełnieniu wyżej wymienionych warunków - dokument  8;
• projekt regulaminu przyszłego Wydziału Teologicznego - dokument  9.

Zgodnie z przepisami obowiązujący w Kościele Katolickim, dokumenty te wraz z włoskim tłumaczeniem zostaną za pośrednictwem Nuncjatury przedstawione przez stronę Kościelną Kongregacji do spraw Wychowania Katolickiego Stolicy Apostolskiej. Po zatwierdzeniu w Watykanie staną się podstawą do podpisania stosownego porozumienia między MEN a Władzami Kościoła Katolickiego w Polsce. Dopiero po tej procedurze sprawę będzie można formalnie przedstawić Senatowi Uniwersytetu Śląskiego do ostatecznej decyzji tyczącej się zapisów określających kształt i sposób organizacji tego Wydziału.

Trudno przewidzieć kiedy wypełnione zostaną wymienione wyżej nieodzowne warunki, możemy jedynie przypuszczać, iż Senat podjąłby kwestię utworzenia Wydziału późną jesienią bieżącego roku, lub nawet dopiero wiosną 2000 roku, choć są to oceny bardzo orientacyjne. Podstawowe informacje tyczące się kształtu przyszłego Wydziału zostały zawarte w artykule Pani Profesor Zofii Ratajczak, ogłoszonym w kwietniowym numerze "Gazety Uniwersyteckiej UŚ". Dziękując Kolegom za wszelkie zaangażowanie w sprawę wzbogacenia refleksji humanistycznej w Społeczności Uniwersyteckiej i zapraszając do zabierania głosu w tej ważnej dla Uniwersytetu sprawie, pozwalam sobie stwierdzić, iż powołanie nowego wydziału z nowopozyskaną silną kadrą akademicką przyczyni się do wzmocnienia autonomii Uniwersytetu. Pragnę podziękować także Paniom i Panom Senatorom kadencji 1990-1993 oraz 1993-1996 za zajęcie stanowiska otwierającego możliwość podjęcia kroków zmierzających do erygowania Wydziału Teologicznego w naszej Uczelni.